FCA teslim şekli, ihracatta en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Hem satıcı hem alıcı için oldukça avantajlı olan yöntem, iki tarafın da yükümlülüklerini net bir şekilde belirtir.
FCA teslim modeli, Incoterms tarafından onaylanan uluslararası taşıma terimlerinden biridir. Incoterms, Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından kabul görür. Yani FCA global bir teslim modelidir.
Peki FCA teslim şekli nedir, nasıl çalışır ve yükümlülükleri nedir? Tüm soruların cevabı yazımızın devamında.
FCA Teslim Şekli Nedir?
FCA, Free Carrier yani ücretsiz taşıyıcı anlamına gelir. Satıcının, malların alıcı tarafından belirtilen bir varış noktasına tesliminden sorumlu olduğunu belirten bir ticari terimdir.
Ticarette kullanıldığında “ücretsiz” kelimesi, satıcının malları bir taşıyıcıya devir edilmek üzere belirlenmiş bir yere teslim etme yükümlülüğü olduğu anlamına gelir. Varış noktası genellikle bir havaalanı, nakliye terminali, depo veya taşıyıcının faaliyet gösterdiği başka bir konumdur.
Satıcı, nakliye masraflarını fiyatına dahil eder ve taşıyıcı malları teslim alana kadar kaybolma riskini üstlenir. Bu noktada tüm sorumluluk alıcıya aittir.
FCA Teslim Şeklinin Öne Çıkan Tarafları
FCA teslim şeklinin öne çıkan yanları şu şekilde sıralanabinlir:
- FCA, mal satıcısının bu malları belirlenmiş bir havaalanına, nakliye terminaline, ambarına veya alıcı tarafından belirtilen başka bir taşıyıcı konumuna teslim etmesini gerektiren bir ticari terimdir.
- Satıcı, nakliye masraflarını fiyatına dahil eder ve taşıyıcı malları teslim alana kadar kaybolma riskini üstlenir.
- Satıcı, malları taşıyıcıya teslim ettikten sonra mallarla ilgili tüm sorumluluğu alıcı üstlenir.
- Uluslararası Ticaret Odası, 2010 yılında Incoterms’i ücretsiz taşıyıcı hükmünü içerecek şekilde güncelledi ve ICC, 2020’de FCA nakliye teriminin tanımını daha da güncelledi.
- Sorumluluk devrinin bir parçası olarak, satıcı yalnızca belirtilen varış noktasına teslimattan sorumludur, ancak malları boşaltmak zorunda değildir.
FCA Teslim Şekli Nasıl Çalışır?
Alıcılar ve satıcılar, nakliye sürecinde yer alan nakliye modlarının sayısına bakılmaksızın herhangi bir nakliye noktasını tanımlamak için FCA nakliye şartlarını kullanabilir.
Satıcı malları alıcının istediği yere güvenli bir şekilde taşımakla yükümlüdür. Taşıyıcı, kamyon, tren, tekne veya uçak gibi herhangi bir ulaşım hizmeti olabilir.
Satıcının malları mutabık kalınan liman veya bölgeye teslim etmesiyle malın sorumluluğu satıcıdan taşıyıcıya veya alıcıya geçer. Satıcı, sorumluluk devrinin bir parçası olarak yalnızca belirtilen varış noktasına teslimattan sorumludur.
FCA nakliye koşulları uyarınca alıcı, ihracat ayrıntıları ve lisanslarla uğraşmak zorunda değildir çünkü bu, satıcının sorumluluğundadır. Ancak nakliyeyi alıcının ayarlaması gerekir. Mallar taşıyıcıya ulaştığında ve mülkiyeti alıcıya geçtiğinde, mallar alıcının bilançosunda bir varlık haline gelir .
FCA Teslim Şeklinde Satıcı ve Alıcının Yükümlülükleri Nelerdir?
FCA Teslim şeklinde Incoterms tarafından belirlenen satıcı ve alıcı yükümlülükleri şu şekildedir:
Satıcının Yükümlülükleri
- Mal, ticari fatura ve belgeler
- İhracat ambalajı ve işaretlemesi
- İhracat lisansları ve gümrük formaliteleri
- Terminale ön taşıma
- Belirtilen teslimat yerine teslimat
- Sevkiyat öncesi muayene maliyeti
- Teslimat kanıtı
Alıcının Yükümlülükleri
- Mallar için satış sözleşmesinde kararlaştırılan fiyattan ödeme
- Gelen nakliye araçlarından boşaltma
- yükleme ücretleri
- Ana vagon
- Tahliye ve sonraki taşıma
- İthalat formaliteleri ve vergileri
- Sevkiyat öncesi muayene maliyeti (ithalat izni için)
FCA ve FOB Arasındaki Fark Nedir?
FCA ve FOB, farklı taşıma türlerinde kullanılan sevkiyat terimleridir. FOB teslimatı yalnızca deniz yoluyla yapılan gönderiler için geçerlidir ve kargo bir gemiye yüklendiğinde gerçekleşir.
Depodan su gemisine teslim edilen mallar satıcının sorumluluğundadır. FCA kapsamında, daha birçok taşıma türüne izin verilmektedir. Tedarikçi, mallar bir alıcının aracına yerleştirildikten sonra genellikle bir ihracat beyannamesi düzenlemekle yükümlüdür.
FCA ve DDP Arasındaki Fark Nedir?
DDP gönderi koşulları kapsamında, bir satıcının nakliye masraflarını ödemesi gerekir. Ayrıca satıcı, genellikle alıcı malları teslim alana kadar malların taşınmasıyla ilgili tüm risk ve sorumlulukları üstlenir. Taşıyıcı, alıcı tarafından belirlendiğinden, FCA gönderi koşulları genellikle alıcı tarafından ödenir.
FCA Gönderisini Kim Öder?
FCA nakliye şartlarına göre, taşıyıcıyı kullanması için aday göstermekten sorumlu taraf oldukları için alıcı genellikle nakliye ücretini öder.
FCA Kapsamında İhracat Gümrüklemesinden Kim Sorumludur?
FCA nakliye şartlarına göre, satıcı ihracat vergisi, vergiler ve gümrükten sorumludur. Ürünlerin ithalatından alıcı sorumludur.
