Charter Party, özellikle deniz yolu ile taşıma yapan firmalar tarafından kullanılan bir tür sözleşmedir. Bu yöntemi kullanan kişiler konu ile Charter Party konşimentosu da düzenlemelidir.
Peki Charter Party nedir, türleri nelerdir? Konu ile alakalı her şeyi detaylıca öğrenmek için okumaya devam edin.
Charter Party Nedir?
Charter Party, deniz yolu taşımalarında gemi kiralama işlemine verilen isimdir. Gemi ustası veya gemi kaptanı, mallar için konşimento imzalarının atılması dahil, gemideki mallardan sorumludur.
Charter Party Türleri Nelerdir?
Charter Party, farklı türlere sahiptir. Genel olarak üç farklı türü bulunur. Bunlar:
- Trip Charter : Geminin belirli bir seyahatte kullanımı için kiralanmasıdır. Bu kontratlar, gemi ve mürettebatı tarafından belirli bir kargonun belirli bir seyahatte ve zaman kısıtı olmadan taşınması için imzalanır. Navlun ve diğer hizmetlere bağlı ödemelerin yapılması önemlidir.
- Time Charter : Geminin belirli bir süre içinde kullanımı için kiralanmasıdır. Bu kontratlar, gemi ve mürettebatı tarafından belirlenmiş bir zaman ve diğer sınırlar çerçevesinde kiralayan tarafından kullanılması için imzalanır. Kiranın düzenli olarak ödenmesi gereklidir.
- Hybrid Charter : Time ve Trip Charter’ların bazı özelliklerinin birleşiminden oluşan karma sözleşmelerdir.
Bu taşımalarda düzenlenen taşıma belgelerine Charter Party konşimentosu (Charter Party Bill of Lading) denmektedir. Konşimento üzerinde Charter Party sözleşmesi yer almaz, sözleşmeye dayandırıldığı yazılır (Subject To The Charter Party).
Bu konşimentolar belirli bir şekle tabi değildir. Herhangi bir anlaşmazlıkta bu sözleşmenin genel esasların önüne geçmesi nedeniyle mallarla ilgili 3. taraflar açısından risk oluşturabilir. Bu nedenle bankalar, kredili işlemlerde bu tür konşimentoları kabul etmek istemezler.
Charter Party Konşimentosu Nedir?
Charter Party konşimentosu, bir gemi veya deniz taşıtının kiracısı tarafından düzenlenen ve malların türleri, miktarları ve malların taşınacağı koşullar gibi belirli bilgileri özetleyen bir belgedir.
Belge, bir astar konşimentosundan farklı koşullar altında düzenlenir. Charter Party konşimentosu genellikle yükün bir gemiye yüklendiğinin, yükün miktarının, yükün maliyetinin ve yükün hangi koşullarda taşınacağının kanıtıdır.
Charter Party Konşimentosunda Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir ?
Charter Party konşimentosu düzenlenirken içerisinde şu bilgilerin bulunması gerekir:
- Düzenleyen kişi imzası
- Taşıyan adı, soyadı veya ticaret ünvanı
- Taşınan mal cinsi, ölçüsü, markası, ve özelliklerine ait bilgiler
- Düzenleme tarihi ve yeri
- Kaç nüsha olarak düzenlendiği
- Kaptan adı
- Yükleten adı
- Gönderilen adı
- Gemi uyruğu ve adı
- Yükleme ve boşaltma limanları
- Navlunu
Charter Party Konşimentosu Nasıl İmzalanmalıdır?
Charter Party konşimentonun kaptan veya kaptan adına ismi belirtilen bir acente tarafından, gemi sahibi veya gemi sahibi adına ismi belirtilen bir acente tarafından veya kiralayan (charterer) veya kiralayan adına ismi belirtilen bir acente tarafından imzalanması gerekmektedir.
Charter Party Konşimentosu Üzerinde Yükleme Tarihi Nasıl Yazılır?
Yükleme tarihi matbu bir kayıtla veya malların gemiye yüklendiği tarihi belirten yükleme kaydıyla (on board notation) gösterilmelidir.
Charter Party Konşimentosu ve Konşimento Arasındaki Farklar Nelerdir?
Charter Party konşimentosu ile sıradan düzenlenen konşimentolar arasında bazı farklı vardır. Bu farkları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Charter Party konşimentoları gemi sahibi, gemiyi kiralayan firma, kaptan veya acentalar tarafından imzalanabilirken; konşimentolar taşıyıcı, taşıyıcı acentası, kaptan tarafından imzalanır.
- Charter Party konşimentolar genellikle BIMCO tarafından hazırlanan matbu formlara basılmaktadır. Konşimentolar ise taşıyıcıların kendi kurallarının yazılı olduğu matbu formlara basılmaktadır.
- Charter Party konşimentoların başka bir özelliği ise gemi sahiplerinin, gemiyi kiralayan firmanın kendilerine kira ödemediklerini ileri sürüp, taşıma bedelini doğrudan kendileri için isteyebilirler. Bu yüzden de akreditifli ödemelerde bankalar bu konşimentolara mesafeli durmaktadırlar.
