Uluslararası transit taşıma işlemlerinin daha kolay ve sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olan UBAK belgesi, başta Türkiye olmak üzere pek çok ülkede geçerlidir.
Gümrükten geçişlerde zaman kaybı yaşamamaya yardımcı olan bu belge, söz konusu ürün ya da malların karşı tarafa daha kısa sürede ulaşmasına yardımcı olur. Türkiye’de Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından verilir.
Belirli şart ve koşulların karşılanması durumunda talep eden her firma bu belgeye sahip olabilir. Şimdi gelin, UBAK belgesi hakkında bilmeniz gereken detayları yakından inceleyelim!
UBAK Belgesi Nedir?
UBAK belgesi, farklı ülkelerde faaliyet gösteren firmaların taşımacılık ve diğer ticari işlemlerini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmesine yardımcı olur. Belirli bir kotaya göre üye olan hemen hemen tüm ülkelere verilebilir.
Avrupa ülke sınırları boyunca artan taşıma trafiğini karşılayabilme maksadıyla bütün taşımacılık türlerinde iş birlikleri amaçlayan konferans üyeleri 1973 senesinde UBAK belgesi kullanma ve uygulama kararını almıştır. Bu doğrultuda 1974 senesinde 385 tane UBAK belgesini deneme amaçlı yürürlüğe konmuştur.
UBAK belgesi aracılığıyla taşımacılık işlemleri yürüten firmalar belgelerini göstererek gümrük kontrolünü hızlıca geçer. Böylece zaman kaybı yaşamadan yolculuklarına devam edebilirler.
Taşıma sürelerinin kısalması, daha hızlı transferler gerçekleştirilmesi firmalar için önemli bir avantajdır. Ayrıca firmaların kârlılık oranlarını artırır.
UBAK CEMT ECMT Anlaşması Nedir?
Fransızca kısaltması CEMT, İngilizce kısaltması ECMT olan, UBAK Avrupa Ülkeleri Ulaştırma Bakanları Konferansı altında kurulan Avrupa kıtasındaki serbest ulaşımı ve dolaşımı düzenlemeye yarayan kuruluşa verilen isimdir.
UBAK Belgesi Çeşitleri Nelerdir?
Taşıma yapacak şirketin, taşıdığı yük çeşidine ve güzergâhına göre verilen belgelerin koşulları Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından her sene yayımlanan “Geçiş Belgesi Dağıtım Esasları Yönergesi” nezdinde belirlenir.
Ticaret Odası ve Ticaret Borsaları Birliği’nin ilgili odaları tarafından dağıtımı yapılır. Belge çeşitleri aşağıdaki gibidir:
- İkili geçiş belgesi: İki ülke arasında yapılan taşımalarda varış ülkesinde ibraz edilmesi gereken belge çeşididir.
- Geçiş belgesi: Varış ülkesine gidişte güzergâh üzerinde geçilen her bir ülke için ibraz edilmesi gereken belge çeşididir.
- Üçüncü ülke belgesi: Aracın kayıt ülkesi dışında farklı bir ülkeden yük alıp yine kayıt ülkesi dışında farklı ülkeye taşıması durumunda iki ülke için ibraz edilmesi gereken belge çeşididir.
- Dönüş Yükü belgesi: Varış ülkesi dışında herhangi bir ülkeden alınan yük için ibraz edilmesi gereken belge çeşididir.
UBAK Belgesi Hangi Taşımacılık Türlerinde Kullanılabilir?
UBAK belgesi, yük taşımacılığında kara üzerinden gerçekleştirilen uluslararası taşımalarda kullanılabilir. Bu belge, Türkiye’den diğer ülkelere veya diğer ülkelerden Türkiye’ye gerçekleştirilen yük taşımacılığında gereklidir.
UBAK belgesi, taşımacılık şirketlerinin ve taşımacılık yapan araçların yasal olarak yük taşımasını sağlar. Yani gümrük işlemleri için önem teşkil eder.
UBAK Belgesine Nasıl Başvurulur?
UBAK belgesi başvuruları, firma yetkilileri tarafından e-devlet platformu üzerinden yıllık olarak 1-30 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilir. Belirtilen tarihlerin dışında yapılan başvurular ne yazık ki geçersiz kabul edilir.
Özmal taşıtların araç norm giriş işlemleri de e-devlet üzerinden gerçekleştirilebilir. Ancak 31 Ekim’den sonra yapılan giriş işlemlerinin geçerliliği olmayacaktır.
Başvuru sürecinin ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı firmaların ön değerlendirmesine dair bir liste yayımlar. Bakanlık bu listeyi en geç 15 gün içerisinde internet sitesinde paylaşır.
Listeye yansıyan bilgilerin eksik ya da hatalı olması durumunda firmalar düzeltme yapabilir. Ancak ilgili kuruma düzeltmelerin 31 Ekim tarihine kadar bildirilmesi gerekir.
Kimler UBAK Belgesi Alabilir?
Türkiye’de, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu koşulları sağlayan tüm firmalar ya da şirketler UBAK belgesi alabilir. Bu belge söz konusu firmalara her yıl verilebilir.
Kriterlere uygun şekilde hazırlanan seyir defterine sahip üye ülkeler arasında yapılacak olan taşıma işlemlerinde bu belge kullanılabilir.
UBAK Belgesi Alma Şartları Nelerdir?
UBAK belgesi alma şartları aşağıdaki gibidir:
- M3, C2 ve L2 türü yetki belgelerinden en az birini bulundurmak,
- Başta faaliyet yılı olmak üzere takip eden yıllar için 2 adet özel (özmal) yeşil araca sahip olmak,
- EURO II, EURO III, EURO IV ve/veya EURO V özelliklerine sahip minimum 6 adet özmal yeşil aracın bulunması,
- Faaliyet yılı kapsamında uluslararası taşımacılık faaliyetinde bulunmuş olmak.
UBAK Belgesi Nereden Alınır?
UBAK belgesi, Türkiye’de Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından verilir. Söz konusu belgenin verilebilmesi için üye ülkelere bazı kotalar ve kriterler uygulanır.
Yıllık periyotlarla verilebilen UBAK belgesi, belge üzerinde yer alan tarihler arasında geçerlidir. Belge, süresi dolduğunda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı kurumuna iade edilmelidir.
Bütün taşıma süreci boyunca araçlarda bulundurulması zorunludur. Ayrıca UBAK belgesi, taşıma ve boşaltma işlemleri tamamlanmadan başka bir araçta kullanılamaz.
UBAK Belgesi Nasıl Alınır?
- Başvuru yapın: UBAK belgesi almak için firma yetkililerinin her yıl 1-30 Eylül tarihleri arasında e-devlet üzerinden başvuru yapmaları gerekir.
- Gerekli belgeleri toplayın: Başvuru formunda istenen belgeler hazırlanıp sisteme yüklenmelidir (firma yetkilisi kimlik belgeleri, ticaret sicil belgeleri, taşıt belgeleri vb.).
- Ücret ödeyin: UBAK belgesi için belirlenen ücret ödenir.
- Ön değerlendirme listesinden destek alın: Başvurunun ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın internet sitesinde bir ön değerlendirme listesi yayımlanır. Firmalar, bu liste aracılığıyla bilgilerindeki eksiklikleri ve hataları düzeltebilir.
- Düzeltmeler yapın: Eksik veya hatalı bilgilerin düzeltilip bakanlığa 31 Ekim tarihine kadar bildirilmesi gerekir.
- Belgeyi alın: Tüm başvuru süreci tamamlanıp belge ücreti ödendikten sonra UBAK belgesi alınabilir.
Detaylı bilgi ve belge türüne göre gerekli olan belgeler için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın resmî internet sitesini kontrol etmelisiniz. Böylece en güncel ve doğru bilgilere ulaşabilirsiniz.
UBAK Belgesi Hangi Ülkelerde Geçerlidir?
Üye ülkelere belirli şartlar dahilinde verilen UBAK belgesinin geçerli olduğu ülkeler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Malta
- İtalya
- Litvanya
- İngiltere
- Macaristan
- Arnavutluk
- Lüksemburg
- Beyaz Rusya
- Finlandiya
- Hırvatistan
- İsviçre
- Danimarka
- Gürcistan
- Türkiye
- Avusturya
- Azerbaycan
- İrlanda
- Norveç
- Çek Cumhuriyeti
- Sırbistan-Karadağ
- Letonya
- Bulgaristan
- Fransa
- Makedonya
- İspanya
- İsveç
- Romanya
- Bosna Hersek
- Estonya
- Lihtenştayn
- Hollanda
- Almanya
- Slovenya
- Ermenistan
- Ukrayna
- Slovakya
- Moldova
- Belçika
- Yunanistan
- Rusya Federasyonu
- Polonya
- Portekiz
UBAK Belgesinin Avantajları Nelerdir?
UBAK belgesinin firma, şirket ya da sürücülere sağladığı en büyük avantaj, gümrükten geçişlerde zaman tasarrufuna olanak tanımasıdır. Bu sayede gümrükte ürünlerin incelenmesine gerek kalmadan sadece UBAK belgesi ibraz edilerek kolayca geçiş yapılabilir. Aynı zamanda bu durum taşınan malların/ürünlerin alıcılara daha hızlı ulaşmasına katkı sağlar.
UBAK belgesinin bir diğer önemli avantajı ise üye ülkeler arasındaki güven bağlarının güçlenmesine yardımcı olmasıdır. Bu sayede taşıma işlemleri daha sık ve sorunsuz bir şekilde yapılır. Ayrıca uluslararası arenada güvenilirlik kazanılır.
UBAK Ceza Puanı Nedir?
UBAK belgesi kullanımında uyulması gereken prosedürler vardır ve belirli durumlarda bu kurallara uymayan firmalara ceza puanları uygulanır. Ceza puanları ülkeden ülkeye değişkenlik gösterir.
Örneğin, ilk 6 aylık süreçte belgeyle en az 6 sefer yapmayan firmalar 15 ceza puanı ile karşılaşırken belgeyi hiç kullanmayan firmalara verilen ceza puanı 25’dir.
Ülkeler bazında bir değerlendirme yapıldığında İtalya UBAK belgesi ile her ay iki seferden az ikili taşıma gerçekleştiren firmaların belgesi, verimsiz kullanım nedeniyle bir sonraki yılda iptal edilir.
Benzer şekilde Rusya’da geçerli belgeyle her ay bir seferden daha az ikili taşıma yapan firmaların belgesi de yine verimsiz kullanım nedeniyle bir sonraki yıl iptal edilir. Dolayısıyla firmaların faaliyet gösterdikleri ülkenin belge kullanım kurallarına ve yükümlülüklerine dikkat etmesi gerekir.
