Lojistikte taşıma modları ithalat ve ihracat konularıyla ilgilenenlerin en çok ilgisini çeken konuların başında gelir. Bu rehberde, lojistikte taşıma modları hakkında bilmeniz gereken detayları keşfedebileceksiniz. 👇
Taşıma Modları Nelerdir?
Lojistikte taşıma modları kısaca ürünlerin varış noktalarına ulaşma rotalarını ifade eder. İşletmelerde lojistik yönetimi, önemli bir süreç olarak ele alınmalıdır. Gönderilerin varış noktalarına ulaşmalarını ifade eden bu kavram, lojistik süreçlerinde oldukça önemli bir yerdedir.
Taşıma, lojistik maliyetleri içinde yüzde 40 oranında bir etkiye sahiptir. Bu yüzden ithalat ve ihracat yapanlar hem zaman hem de maliyet açısından en uygun taşıma modunu seçmelidir. Modun değişmesinde yer alan faktörler şunlardır: 👇
- Mevsim
- Ekonomik şartlar
- Yükün açık alıcı adresi
- Varış süresindeki değişimler
- Ekonomik koşullar
Taşıma modları ürünün çıkış ve varış noktalarına göre farklılıklar göstermektedir. Böylelikle en yakın rotalardan en uzak rotalara kadar hem maliyet hem de zaman açısından farklı alternatifleri değerlendirmek mümkündür. Navlungo, taşımacılık süreçlerinde firmalara en uygun, güvenilir ve hızlı taşıma modunu önerir.
Kaç Tane Taşıma Modeli Vardır?
Taşımacılık türleri Unimodal ve Multimodal olmak üzere ikiye ayrılır. Bu modellerin kapsamında yer alan taşıma modları genel hatlarıyla şöyledir: 👇
- Kombine taşımacılık
- Deniz yolu taşımacılığı
- Intermodal taşımacılık
- Boru hattı taşımacılığı
- Demir yolu taşımacılığı
- Nehir yolu taşımacılığı
- Hava yolu taşımacılığı
- Kara yolu taşımacılığı
Taşıma Türleri Kaça Ayrılır?
İki nokta arasındaki nakliye sürecinde hangi aracın kullanılacağını ifade eden taşıma türleri ikiye ayrılır. Lojistik süreçlerindeki en önemli noktalardan biri, doğru taşıma modunun seçilmesidir.
Unimodal taşımacılık
Malların bir ya da birden fazla taşıma yolundan yalnızca birini kullanarak nakliye edilmesine unimodal taşımacılık denir. Yani malların kara, hava, deniz ve demir yolu taşımacılığından sadece birisi kullanılarak taşınmasını ifade eder. Bu yöntem lojistik sektöründe oldukça gelenekseldir. 6’ya ayrılmaktadır. Bunlar: 👇
- Hava yolu taşımacılığı
- Kara yolu taşımacılığı
- Boru hattı taşımacılığı
- Nehir yolu taşımacılığı
- Deniz yolu taşımacılığı
- Demir yolu taşımacılığı
Multimodal taşımacılık
Farklı taşıma türleri ve araçların bir arada kullanılarak yapılmasına “multimodal taşımacılık” denir. 👇
- Intermodal taşımacılık
- Kombine taşımacılık
Unimodal Taşımacılık (Tek Modlu Taşıma)
Unimodal taşımacılık, “tek modlu taşıma” olarak da adlandırılır. Bu taşıma modunda paketlerin hava, deniz, kara ve demir yollarından yalnızca birinde nakliye edilmesi söz konusudur.
Unimodal taşımacılık, lojistik sektöründe oldukça gelenekseldir. Bu taşımacılık türünde geleneksel yöntemlerin yanı sıra boru ve nehir taşımacılığı da bulunur. Unimodal taşıma modları: 👇
- Kara yolu taşımacılığı: Taşımacılıkta çıkış ve varış noktaları arasında direkt olarak ulaşım imkânı sunar.
- Deniz yolu taşımacılığı: Uluslararası anlamda en çok kullanılan taşıma türüdür. Tüm taşıma modları arasında en düşük maliyetli olanıdır. Özellikle uzak ülkelere büyük hacimli yüklerin taşınmasını sağlar.
- Hava yolu taşımacılığı: Günümüzde ithalatçı ve ihracatçıların taşımacılıkta en önemli kriterlerinden biri de hız ve güvenliktir. Bu ihtiyaçlar ise hava taşımacılığı aracılığıyla karşılanmaktadır. 500 km’den daha uzak mesafelerde hız avantajından dolayı en sık tercih edilen taşımacılık türüdür.
- Demir yolu taşımacılığı: Uzun mesafelerde kara yolundan çok daha düşük maliyetlere sahiptir. Bu nedenle çoğunlukla tercih edilir.
- Boru hattı taşımacılığı: Doğal gaz, petrol ve benzeri likit maddeleri taşımak için boru hattı taşımacılığı tercih edilir. Esnekliği düşük olsa da bu taşımacılık yöntemi son derece güvenlidir. Türkiye’de son dönemlerde boru hattı üzerinden taşımacılığa talep yükselmiştir.
- Nehir yolu taşımacılığı: Avrupa’da yaygın olmasına rağmen Türkiye’de henüz başlangıç aşamasındadır.
Multimodal Taşımacılık (Çok Modlu Taşımacılık)
Lojistikte taşıma modları arasında birden fazla sayıda ve türde aracın kullanıldığı model multimodal taşımacılıktır. Bu lojistik uygulamasında birden fazla araç olsa da yalnızca bir adet sözleşme yapılır. 👇
- Intermodal taşımacılık: Tek yüklemeyle aynı taşıma birimlerinin olduğu taşımacılık türüne denir. Bu uygulamada birimlerdeki ürünler değişmeden birden çok taşıma yöntemiyle varış noktasına ulaştırılır.
- Kombine taşımacılık: En az iki farklı lojistik modunu kullanarak bir taşıma birimindeki yükün, ek yükleme gerektirmeksizin taşınması durumudur.
Intermodal Taşımacılık
Intermodal uygulaması, taşıma modları arasında dikkat çekici bir yere sahiptir. Bu modda taşıma ünitesi değiştirilmemesi ayırıcı bir faktördür. Intermodal taşımacılık, sürdürülebilir ulaşım sisteminin bir bileşeni olarak aynı taşıma birimi içinde ürünlerin iki veya daha fazla taşıma türü arasında aktarılmasını ve bu süreçte eşyanın elle taşınmamasını içerir.
Intermodal taşımacılık uygulaması kombine taşımacılık faaliyetlerinin temelini oluşturur. Burada uygun taşımacılık türü seçilerek güvenlik, hız ve maliyet optimizasyonunun sağlanması hedeflenir. Faydaları şöyledir: 👇
- Bu taşımacılık türünün en çarpıcı özelliği, modlar arasında ekipmanların serbest şekilde değişmesidir. Intermodal taşımacılıkta bir kamyonun konteyner parçası, bir demir yolu aracı ya da deniz yolu aracında rahatlıkla bulunabilir.
- Gönderinin süreç boyunca yeniden elleçlemesinin kesinlikle yapılmaması ön plandadır.
- Birden çok taşımacı firmanın süreç boyunca sorumlu olması söz konusudur.
- Demir yolu- kara yolu- deniz yolu kombinasyonu uygulanır.
- Lojistikte taşıma modları arasında dikkat çekici bir yere sahip olan intermodal uygulamasında yükler içinde bulunduğu taşıma ünitesinin dışına aktarılmaz.
- Yükleme ve varış adresi arasında faydalanılacak farklı taşıma modları için 1’i aşkın taşıma sözleşmesi yapılır.
Kombine Taşımacılık
Kombine taşımacılıkta bir taşıma birimi içinde yükün farklı modlarla taşınması söz konusudur. Ancak bu yüklerin yeniden yüklenmesine gerek yoktur. Örneğin, tekerlekli bir aracın gemiye bindirilmesi ile kombine taşımacılık gerçekleşir.
Taşıma modları arasında önemli bir yere sahip olan kombine lojistik uygulamasına en iyi örnek Ro-Ro taşımacılıktır. Bu nakliye türü son dönemlerin en popüler modları arasındadır ve bir hayli ekonomiktir.
Taşınan yüklerin maliyetine göre uyarlanan çeşitli yöntemleri mevcuttur. Kombine taşımacılıkta mesafe ve maliyete göre temel uygulama yapılır. Çoklu lojistiğin avantajları aşağıda derlenmiştir: 👇
- Taşınan yüklerin maliyetine göre uygulanan yöntemlere sahip kombine taşımacılıkta temel uygulama mesafesi ve maliyetleri söz konusudur.
- Çok fazla miktara sahip yüklerin uzun mesafede güvenilir şekilde taşınması mümkündür.
- Esnek dağıtım ve yükleme fırsatları, bilhassa demir yolu ve kara yolu taşımacılığında büyük fırsatlar oluşturur.
- Birden fazla ürünün kombinasyonu ve konsolidasyonu sağlanır.
- Farklı taşıma modları bir bütün olarak düşünülür ve buna uygun yöntemler bir arada kullanılır.
- Bu türde taşıma modları birleştirilir ve sonuçta en optimize yol bulunur.
- Ağır taşıma uygulamalarında çoklu lojistik kullanıldığında daha az maliyet elde edilir.
- Demir yolu ve deniz yolu aracılığıyla yapılan taşımacılık çok daha güvenlidir.
- Kombine taşımacılık türünde mali, hukuki ve organize entegrasyonlar mümkün olur.
- Lojistikte her birim için farklı kurumlarla görüşmek ve fiyat politikasının esnek kalması, şirketler için önemli bir avantaj sağlar.
Kara Yolu Taşımacılığı
Taşımacılık sektöründe çıkış ve varış noktaları arasında doğrudan ulaşım imkânı sunan kara yolu taşımacılığı, birçok taşıma türüne göre daha hızlı oluşuyla ön plana çıkar. Tam tır veya parsiyel yüklerin belirlenmiş mesafelere daha kolay taşınmasını sağlar.
Üstelik bu taşıma türünde kapıdan kapıya teslimat mümkündür. Aynı zamanda birden fazla adrese teslim olanağı sunulur. Bu durum, taşıyıcı firmalara ve işletmelere esneklik sunar.
Bu taşımacılık modu, kısa mesafeli taşımalarda bütçeden tasarruf etmeyi sağlar. Kara taşımacılığının öne çıkan bir diğer özelliği ise 7/24 yükleme olanağı sunmasıdır. Zorlu bir coğrafi koşul olmadığı sürece taşıma faaliyetlerinin kesintiye uğramaz. 🎢
Deniz Yolu Taşımacılığı
Deniz yolu taşımacılığı, lojistikte taşıma modları göz önüne alındığında uluslararası anlamda en çok tercih edilen lojistik modudur. Bu lojistik modu, dünya ticaretinin %95’ini oluşturur.
Türkiye, deniz yolu taşımacılığına elverişli bir jeopolitik konuma sahiptir. Uğrak limanların bolluğu, dünyanın her noktasından ithalat ve ihracat yapmayı mümkün kılar.
Özellikle hacmi büyük olan ham madde yüklemelerinde deniz yolu tercih etmek maliyet bakımından büyük avantaj sağlar. 🤌
Hava Yolu Taşımacılığı
Taşıma modları arasında dikkat çekici bir yere sahip olan hava yolu taşımacılığının en ayırıcı noktası hızdır. Bu faktör ile birlikte bozulabilir kargoların piyasa değerini koruması sağlanır.
Hız faktörü, envanter maliyetlerinin azalmasına da katkı sağlar. Üstelik bu taşıma modu süresince iletişim çok daha etkin biçimde kullanılır. Hava yolu taşımacılığının diğer avantajları aşağıda sıralanmıştır: 👇
- Diğer lojistik modlar ile karşılaştırıldığında ürünlerin varış süresi son derece kısadır.
- Farklı hava yolu şirketlerinin oluşu esnek planlama imkânı sağlar.
- Küçük hacimli yükler, hava yolu ile taşınma imkânına sahiptir.
- Hassas yüklerin hasarsız taşınması mümkün olur.
- Hava yolu lojistik sisteminin hızlı işliyor olması gümrük işlemlerinin basit geçmesini sağlar.
Demir Yolu Taşımacılığı
Demir yolu taşımacılığı, hacimli ve ağır yükler için yüksek maliyetlere gerek kalmadan gerçekleştirilen bir lojistik modudur. Yüksek yatırım maliyetleri ve bakımları, bu taşımacılık modunun devletler tarafından tercih edilmesini sağlar.
Uzun mesafelerde dahi yüksek bir maliyet avantajı sağlayan demir yolu taşımacılığı, entegre taşımacılık konusunda en önemli araçlar arasında yer alır.
Boru Hattı Taşımacılığı
Tıpkı demir yolu taşımacılığında olduğu gibi boru hattı taşımacılığında da ilk yatırım son derece yüksektir. Uzun vadede boru hattı taşımacılığı ile maliyet avantajı elde edilebilir. Çoğunlukla doğal gaz ve ham petrol gibi likit hâlinde olan maddeler, boru hattı taşımacılığının nesnesidir.
Yüksek miktarda ürün taşınması nedeniyle en güvenilir yol olarak kabul edilir. Fakat bu taşımacılık modunun esnekliği düşüktür. Ülkemizde son yıllarda boru hattı taşımacılığına gösterilen ilgi de artmıştır.
Nehir Yolu Taşımacılığı
Nehir yolu taşımacılığı, Avrupa’da sık kullanılan bir taşıma modudur. Ancak bu lojistik türü, Türkiye’de kullanılan taşıma modları arasında değildir. Nehir yolu taşımacılığı için özel taşıma araçları kullanılması gerekir ve kullanılan araçların kapasiteleri suyun derinliğine göre belirlenir.
Türkiye’de yer alan akarsuların debi oranlarından dolayı bu taşımacılık türünün verimsiz olacağı öngörülmektedir.
Sonuç
Lojistikte taşıma modları hem ulusal hem de uluslararası alanda mal ve hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde ulaştırılmasında hayati öneme sahiptir. Taşıma modunun seçimi genellikle maliyet, hız, kapasite ve çevresel etkiler gibi faktörlere dayanır.
İyi bir lojistik planlaması ve yönetimi ile ilerlemelisiniz. Ayrıca bu modları etkili bir şekilde kullanarak hem zamandan hem de maliyetten tasarruf sağlayabilirsiniz.
Hangi taşıma modunun seçileceği, spesifik ihtiyaçlara ve hedeflere bağlıdır. Bu sebeple tüm taşıma modlarına hâkim olmak ve lojistik stratejileri planlarken bu modları etkili bir şekilde kullanmak, lojistik operasyonlarının başarısı için kritik öneme sahiptir.
Navlungo’nun profesyonel ekibi, hangi taşıma modunun işletmenizin ihtiyaçlarına uygun olduğunu belirlemenize yardımcı olur. 👈😍
