Lojistik sektörü, 2020 yılının ilk çeyreğinde, COVID-19 döneminde olumsuz yönde etkilenmeye başladı. Özellikle 2020 Aralık ayı içerisinde geçen yıl ile kıyaslandığında ithalat navlunları yaklaşık 3 kat arttı.
İhracat navlunları ise yaklaşık 2 kat arttı. İkinci dalgalanmanın yaşandığı bu dönemde Çin-Amerika arasında Medikal malzeme bazında yoğun bir ticaret akışı başladı. Navlun fiyatlarının bu denli artışına karşın armatörler rotayı Çin-ABD hattına çevirdi. 40’lık konteynerler Çin-ABD hat yoğunluğunda taşıma gerçekleştirmeye başladı.
Ek olarak ABD’ye giden konteynerlerin Çin’e ihraç edilenden çok daha azdı. Dolayısıyla bu durum aksamaların, sektörün olumsuz yönde etkilenmesinin bir diğer sebebi olarak gösterildi.
Konteyner Kıtlığı Avrupa’yı Da Sardı
Navlun fiyatlarının artışı Uzak Doğu ve Amerika pazarından Avrupa pazarına da sıçramış durumda. Çin-Türkiye ve Çin-Avrupa gönderilerinde yeterli sayıda 40’lık konteyner bulunamıyor.
Avrupa ülkelerinde ithalat gerçekleştirenler deniz yolundan ziyade karayolu taşımacılığını tercih etmeye başladı. Aslında karayolundaki durum denizyolundaki durumdan çokta da farklı değil. Navlun fiyatlarının artışı sektörü domino etkisiyle kötü etkilemeyi başardı.
Navlun fiyatlarındaki artışın Türkiye’ye etkisi
Bütün bunların yanı sıra Türkiye’de döviz kuru yüksekliği sebebiyle de gerçekleştirilen ithalatlarda minimum seviyeye indi. Beraberinde ülkeye giren konteyner sayısı da çok daha fazla azalış gösterdi. Türkiye, krizi en çok yaşayan ülkelerden biri oldu. En çok merak edilen Çin-Türkiye konteyner taşıma fiyatlarında da uçuk fiyatlar ithalatçıları karşılıyor.
Türk ihracatçıları konteyner bulamadıkları için taşıma planlarını geciktirip, teslim sürelerini arttırmak durumunda kaldı. İthalatçılar da tedarik sürelerini oldukça uzatmak durumunda kaldı.
Konteyner kıtlığı ne zaman bitecek?
Dış ticarette ithalat /ihracat dengesizliği devam ettiği sürece konteyner taşımacılığında ekipman sıkıntısı yaşanmasının kaçınılmaz olduğu görülmekte. İthalat/ihracat firmaları artan navlun fiyatlarına rağmen uluslararası rekabetini sürdürmekte zorlandığı da ortada. Tüm dünyayı etkileyen Çin-ABD arasındaki ticaret akışının uzun bir süre devam edeceğinden bahsediliyor. Bu sürecin en az Çin yeni yılına kadar (2021 yılı Şubat ayına kadar) devam edeceği de ön görülmekte.
