İthalat Rehberi! İthalat Nedir, Nasıl Yapılır? (2023)

İthalat işlemleri, ülkeler arasındaki ticaretin can damarıdır ve birçok farklı sektörde faaliyet gösteren işletmeler için önemli bir rol oynar. İthalat yapmak kolay gibi görünebilir, ancak aslında oldukça detaylı ve karmaşık bir süreçtir.

Bugün sizinle, ithalatın ne olduğunu, nasıl yapılacağını ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız. İthalatın faydaları ve dezavantajlarından, ithalat için gerekli belgelere, gümrük vergilerine ve korunma önlemlerine kadar pek çok konuda bilgi sahibi olacaksınız.

Hazırsanız, başlayalım!

İthalat Nedir?

İthalat, bir ülke veya bölgeye dışarıdan mal veya hizmet getirme işlemidir. Bu işlem, yerel pazarlarda bulunmayan veya yeterli miktarda bulunmayan ürünlerin temini için yapılır. İthalat işlemi, ülkeler arasındaki ticaretin önemli bir parçasını oluşturur ve ekonomik büyüme, iş fırsatları ve tüketici seçenekleri için önemli bir araçtır. Örneğin, Türkiye, ülkede üretilen miktarın talebi karşılayamadığı için yüksek miktarda buğday ve petrol ithal etmektedir.

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi Nedir?

Serbest dolaşıma giriş rejimi, yabancı ülkelerden ithal edilen ürünlerin Türkiye’ye girişinde uygulanan bir gümrük rejimidir. Bu rejim kapsamında, Türkiye’ye ithal edilen ürünlerin gümrük vergileri, ticaret anlaşmalarına göre düşürülebilir veya sıfırlanabilir.

Serbest dolaşıma giriş rejimi, ithalat yapmak isteyen firmalar için önemli bir avantaj sağlamaktadır. Gümrük vergilerinin düşürülmesi veya sıfırlanması, ürünlerin Türkiye’ye daha uygun fiyatlarla girmesini sağlar. Bu da, ürünlerin daha rekabetçi hale gelmesine ve tüketicilerin daha ucuz fiyatlarla kaliteli ürünler satın almasına olanak tanır.

Ancak, serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında ithal edilen ürünlerin, Türkiye’de mevzuata uygun olması gerekmektedir. Bu nedenle, ithalat yapmak isteyen firmaların ürünlerin uygunluk belgelerini ve standartlarını kontrol etmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde, ürünlerin Türkiye’ye girişi engellenebilir veya cezai işlem uygulanabilir.

İthalat Yapmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

İthalat yapmadan önce bilmeniz gereken pek çok detay bulunur. İthalat yapmak her ne kadar karlı bir iş olsa da doğru noktalara bakmadığınızda hüsranla sonuçlanabilir.

İlk olarak, ithalat yapacağınız ürün hakkında detaylı araştırmalar yapmanız gerekir. Ürünün piyasadaki talebi, rakip ürünler, ürünün kalitesi, fiyatı ve diğer benzeri faktörleri inceleyerek bir analiz yapmalısınız. Bu sayede hangi ürünleri ithal edeceğinizi ve hangi ürünlerin size kar sağlayacağını belirleyebilirsiniz.

İkinci olarak, ithal edeceğiniz ürünlerin gümrük vergilerini ve diğer ilgili maliyetleri hesaba katmalısınız. Ürünlerin gümrük vergileri, liman işlemleri, taşıma ücretleri ve diğer lojistik maliyetler oldukça yüksek olabilir. Bu nedenle, bu maliyetleri de hesaba katmanız gerek.

Ayrıca, ithal edeceğiniz ürünlerin kalite standartlarına ve güvenliği önlemlerine uygun olup olmadığını da kontrol etmelisiniz. Ürünlerin sağlığa zararlı olabilecek maddeler içermemesi ve kalite standartlarına uygun olması oldukça önemlidir. Bu nedenle, ithal edeceğiniz ürünlerin güvenliği ve kalitesi konusunda çok dikkatli olmalısınız.

Son olarak, tedarikçi seçimi konusunda da oldukça titiz davranmanız gerekmektedir. İthalat yapacağınız ürünleri temin edeceğiniz tedarikçinin güvenilir olması ve kaliteli ürünler sunması oldukça önemlidir. Tedarikçinin finansal durumunu, ürün kalitesini ve güvenilirliğini araştırmadan önce ürünleri satın almamalısınız.

Kimler İthalat Yapabilir?

İthalat yapmak, dünya ticaretinde önemli bir yere sahip olan ve pek çok insanın tercih ettiği bir iş modelidir. Ancak, herkesin ithalat yapabilmesi mümkün değildir. İthalat yapabilmek için bazı kriterleri yerine getirmek gerekmektedir. Bu kriterler şu şekilde sıralanabilir:

1. Ticari faaliyetlerde bulunan şirketler: İthalat yapmak isteyen şirketler, Türkiye’de ticari faaliyetlerde bulunma zorunluluğuna sahiptir. Türkiye’de kayıtlı bir şirketiniz varsa, bu şirket adına ithalat yapabilirsiniz.
2. Bireysel girişimciler: Türkiye’de bireysel girişimciler de ithalat yapabilirler. Ancak, bireysel girişimcilerin de ticari faaliyetlerini yürütmek için bir işletme açmaları gerekmektedir.
3. Yabancı ülkelerdeki firmalar: Yabancı ülkelerde kayıtlı bir firma, Türkiye’ye ürünlerini ithal edebilir. Ancak, bu firmalar Türkiye’de bir temsilcilik veya şube açmalıdır.
4. Bireysel ithalatçılar: Bireysel ithalatçılar, Türkiye’de kayıtlı bir şirketleri veya işletmeleri olmadan, kendi adlarına ürün ithal edebilirler. Ancak, bireysel ithalatçıların da belirli prosedürleri takip etmeleri gerekmektedir.

Bu listede yer alan kişilerin ithalat yapmak için öncelikle Türkiye’de kayıtlı olmaları gerekmektedir. Ayrıca, ithalat yapmak istediğiniz ürünlerin Türkiye’deki mevzuatlara uygun olması ve özel prosedürlere tabi olmaması gerekmektedir.

İthalat için Gerekli İzinler ve Belgeler

İthalat işlemleri yapmak isteyen herkesin dikkat etmesi gereken birçok önemli detay vardır. Bu detaylar arasında ithalat için gerekli izinler ve belgeler de yer alır. İthalat işlemleri yaparken bu belgeleri eksiksiz bir şekilde tamamlamak son derece önemlidir. Bu yazıda, Türkiye’de ithalat işlemleri yapmak isteyenlerin hangi belgelere ihtiyaç duyduğunu ve bu belgeleri nereden temin edebileceğini anlatmaya çalışacağım.

1. İthalat Rejimi Belgesi (İRB): Bu belge, ithal edilecek ürünlerin hangi kategoride yer aldığını belirlemek için kullanılır. İthalat yapmak isteyenlerin bu belgeyi alması gerekmektedir.
2. Fatura: İthal edilecek ürünlerin satış fiyatlarını gösteren bir fatura belgesine ihtiyaç duyulur. Fatura, tarafların anlaşmalarını kanıtlayan bir belge olarak da kullanılır.
3. Menşe Şahadetnamesi: İthal edilecek ürünlerin hangi ülkeden geldiğini gösteren bir belgedir. Bu belge, ürünlerin ithalatında gümrükte kullanılmaktadır.
4. Analiz Raporları: İthal edilecek ürünlerin kalitesini gösteren analiz raporları, gümrükteki denetimlerde kullanılmaktadır.
5. Taşıma Belgesi: İthal edilecek ürünlerin nasıl taşınacağını ve hangi nakliye şirketi ile gönderileceğini gösteren bir belgedir.
6. Sigorta Poliçesi: İthal edilecek ürünlere ait sigorta poliçesi de gereklidir. Bu poliçe, ürünlerin gümrükte hasar görmesi veya kaybolması durumunda olası zararların karşılanmasını sağlar.

İthalat işlemleri yaparken, yukarıda sayılan belgelerin yanı sıra bazı ek belgeler de istenebilir. Bu belgelerin tamamını eksiksiz bir şekilde hazırlamak, işlemlerin sorunsuz bir şekilde tamamlanması için son derece önemlidir.

Belge temini konusunda ise, Türkiye’de bu belgeleri temin edebileceğiniz birçok kurum ve kuruluş bulunmaktadır. İlgili belgelerin lojistik ve taşımacılık alanına dahil olanlarını gümrükleme dahil Navlungo üzerinden kolayca halledebilirsiniz.

İthalat Nasıl Yapılır?

Süreci baştan sona birlikte yürütecek bir iş ortağına ihtiyacınız var ise Navlungo ile iletişime geçebilirsiniz. Deneyimli ekibimiz sürecin başından sonuna size destek olacak ve tüm lojistik süreçleri yürütecektir.

İthalat Türleri ve Kapsamları Nelerdir?

İthalatın türleri ve kapsamları oldukça geniştir. İşte, ithalatın farklı türlerini ve kapsamlarını basitçe şöyle açıklayabiliriz:

1. Ticari İthalat: Ticari ithalat, bir ülkenin diğer ülkelerden mal ve hizmetleri satın alarak ticari faaliyetlerde kullanmasıdır. Bu tür ithalatın amacı, tüketicilere daha geniş bir ürün yelpazesi sunmak ve üretim maliyetlerini düşürmektir. Örneğin, Türkiye, petrol, doğalgaz, otomobil, elektronik ve gıda gibi birçok ürünü dünya genelinden ithal etmektedir.
   
2. Sanayi İthalatı: Sanayi ithalatı, üretim sürecinde kullanılan hammaddelerin veya ara malların yurt dışından getirilmesidir. Sanayi ithalatı, üretim maliyetlerini düşürür ve yerli üreticilere rekabet avantajı sağlar. Türkiye, özellikle tekstil, kimya, metal, gıda ve elektronik sektörlerinde yüksek oranda sanayi ithalatı yapmaktadır.
   
3. Turizm İthalatı: Turizm ithalatı, bir ülkeye turistlerin gelerek para harcamasıdır. Bu tür ithalat, turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için önemlidir. Türkiye, turizm ithalatında dünya genelinde öne çıkan ülkeler arasındadır.
   
4. Kültürel İthalat: Kültürel ithalat, bir ülkenin diğer ülkelerin kültürünü benimsemesi veya diğer ülkelerden kültürel öğeleri alarak kendi kültürüne adapte etmesidir. Bu tür ithalat, ülkeler arasındaki kültürel alışverişi artırır ve kültürler arasında anlayış ve saygıyı teşvik eder.
   
5. Hizmet İthalatı: Hizmet ithalatı, bir ülkenin diğer ülkelerden hizmetleri satın almasıdır. Örneğin, bir ülke eğitim, sağlık, finans, turizm ve danışmanlık gibi hizmetleri yurt dışından satın alabilir. Türkiye, özellikle finans, sağlık ve turizm sektörlerinde yüksek oranda hizmet ithalatı yapmaktadır.

İthalat Lojistiği Nasıl Sağlanır?

İthalat lojistiğinde Navlungo, müşterilerinin ithalat işlemlerini yöneten bir lojistik şirketidir. Müşterilerinin mallarının taşımacılık modları, gümrükleme işlemleri, depolama ve sigortalamasını yönetir.

Denizyolu, hava ve kara taşımacılığı seçenekleri sunar ve müşterilerinin mallarının gümrük beyannamelerini hazırlar, gümrük vergilerini öder ve malların gümrükten çıkış işlemlerini yürütür.

Ayrıca, müşterilerinin mallarının güvenli ve doğru bir şekilde depolanmasını ve sigortalanmasını da sağlar. Navlungo, müşterilerinin ithalat işlemlerini kolaylaştırır ve doğru şekilde yönetir.

İthali Yasaklar ve Kısıtlamalara Tabi Eşya Nedir?

Türkiye’de ithalat işlemleri, devlet tarafından belirlenen yasalara ve kısıtlamalara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Bazı ürünlerin ithalatı yasaklanmışken, bazı ürünler ise ithalat kısıtlamalarına tabi tutulmuştur. İşte, Türkiye’de ithalatı yasaklanmış veya kısıtlamalara tabi tutulmuş bazı ürün grupları:

1. İthalatı Yasaklanan Ürünler: Türkiye’de ithalatı yasaklanmış olan ürünler arasında çeşitli silah ve mühimmatlar, patlayıcı maddeler, uyuşturucu ve uyarıcı maddeler, tıbbi amaçlı kullanılan bazı ürünler, tehlikeli atık ve çöpler, çocuk işçiliğine dayalı ürünler gibi ürünler bulunmaktadır. Bu ürünlerin ithalatı kesinlikle yasaklanmıştır ve ithalatçılara ağır cezalar uygulanabilmektedir.
   
2. İthalatı Kısıtlanan Ürünler: Türkiye’de ithalatı kısıtlamalara tabi tutulmuş olan ürünler arasında ise çeşitli tarım ürünleri, gıda ürünleri, sanayi ürünleri ve elektronik ürünler gibi çeşitli ürünler yer almaktadır. Bu ürünlerin ithalatı için belirli sertifikalar, izinler veya vergiler gereklidir. Örneğin, tütün ve alkol ürünlerinin ithalatı kısıtlanmıştır ve ithalatı için özel izinler gerekmektedir. Benzer şekilde, otomobillerin ithalatı da kısıtlanmıştır ve ithalatı için belirli vergiler ödenmesi gerekmektedir.
   
3. İthalatı Sınırlandırılan Ürünler: Türkiye’de ithalatı sınırlandırılan ürünler arasında çeşitli tekstil ürünleri, elektronik ürünler, ayakkabılar, ev eşyaları, mobilyalar, oyuncaklar gibi ürünler yer almaktadır. Bu ürünlerin ithalatı için belirli kontenjanlar belirlenmiştir ve bu kontenjanlar dahilinde ithalat yapılabilmektedir.

İthal İzne Tabi Eşya Nedir?

Türkiye’de ithalat işlemleri, devlet tarafından belirlenen yasalara ve kısıtlamalara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. İthalat işlemleri sırasında, belirli ürünlerin ithalatı için özel izinler gereklidir. Bu ürünlere “ithal izne tabi eşya” denir. İthal izne tabi eşyalar hakkında detaylı bilgi sahibi olmak, ithalat işlemleri yapan firmalar ve bireysel ithalatçılar için oldukça önemlidir. Türkiye’de ithalatı izne tabi tutulan bazı ürünler şunlardır:

1. Tarım Ürünleri: Türkiye’de tarım ürünleri, belirli sağlık standartlarını karşılaması için özel izinler gerektirmektedir. Bu kapsamda, tarım ürünlerinin ithalatı için çeşitli belgelerin yanı sıra Sağlık Bakanlığı’ndan alınan izinler gereklidir. İthalatı izne tabi olan tarım ürünleri arasında, hayvansal ürünler, meyve ve sebzeler yer almaktadır.
2. Sanayi Ürünleri: Demir, çelik, bakır ve alüminyum ürünleri, kimyasal ürünler, tekstil ve deri ürünleri izne tabi olarak yer almaktadır. Bu ürünlerin ithalatı için, İşletme Ruhsatı, Sanayi Sicil Belgesi, Ön İzin Belgesi ve benzeri belgelerin yanı sıra ilgili Bakanlıkların onayı gereklidir.
3. Elektronik Ürünler: Radyo ve televizyon alıcıları, kablosuz haberleşme cihazları, bilgisayarlar, tabletler ve akıllı telefonların ithalatı için, İthalat İzni Belgesi veya benzeri belgeler gereklidir.
4. Diğer Ürünler: İthalatı izne tabi tutulan diğer ürünler arasında, tıbbi malzemeler, gümrük vergilerine tabi tutulan ürünler ve hammadde malzemeler yer almaktadır. Bu ürünlerin ithalatı için, ilgili Bakanlıkların onayı, gümrük vergileri ödemesi ve diğer belgeler gereklidir.

İthalat Vergileri Nelerdir?

Türkiye’de ithalat vergileri, Gümrük Tarife Cetveli’ne göre belirlenir. İthalat vergileri, ürünün cinsine ve ithal edildiği ülkeye göre farklılık gösterir. Aşağıda Türkiye’de en çok uygulanan ithalat vergilerini gösteren bir tablo yer almaktadır:

Vergi Türü	Vergi Oranı
Gümrük Vergisi	Değişken (Ürünün cinsine ve ithal edildiği ülkeye göre değişir)
KDV (Katma Değer Vergisi)	%18
ÖTV (Özel Tüketim Vergisi)	Değişken (Alkol, sigara, lüks araçlar ve bazı tüketim ürünlerinde uygulanır)

Yukarıdaki tablodan da görülebileceği gibi, Türkiye’de en yaygın olarak uygulanan ithalat vergisi türleri Gümrük Vergisi, KDV ve ÖTV’dir. Gümrük Vergisi, ithal edilen ürünün Türkiye’deki benzer ürünlerine karşı rekabet edebilmesi için uygulanan bir vergidir.

KDV ise, ithal edilen ürünün Türkiye’deki satış fiyatı üzerinden %18 oranında uygulanan bir vergidir. ÖTV ise, belirli ürünlerin ithalatı için uygulanan özel bir vergidir ve alkol, sigara, lüks araçlar ve bazı tüketim ürünleri için geçerlidir.

İthalat Vergileri Nasıl Hesaplanır?

İthalat vergilerinin hesaplanması oldukça karmaşık bir işlem gibi görünse de, aslında birkaç basit adımı izleyerek kolaylıkla hesaplanabilir.

Öncelikle, ithal edilen ürünün Gümrük Tarife Cetveli’nde yer alan kodunu bulmanız gerekiyor. Bu kodu bulduktan sonra, Gümrük Vergisi oranını öğrenmek için Tarife Cetveli’nde ilgili ürünün karşısındaki oranları kontrol etmeniz gerekiyor.

Gümrük Vergisi oranını hesaplamak için, ithal edilen ürünün CIF (Cost, Insurance, Freight) değerini kullanırız. CIF değeri, ürünün satış fiyatına eklenen tüm masrafların toplamını ifade eder.

Daha sonra, KDV oranını hesaplamak için CIF değeri üzerinden %18 oranını uygulamalıyız.

ÖTV oranları, ithal edilen ürünün cinsine ve değerine göre değişebilir. ÖTV oranlarını öğrenmek için de Gümrük Tarife Cetveli’ne bakmanız gerekiyor.

Sonuç olarak, ithalat vergilerini hesaplamak için ürünün Gümrük Tarife Cetveli’ndeki kodunu, CIF değerini, Gümrük Vergisi, KDV ve ÖTV oranlarını belirlemelisiniz. Bu işlemi doğru bir şekilde yapmak, hem vergi yükümlülüklerinizi yerine getirmenize hem de gereksiz ödemelerden kaçınmanıza yardımcı olacaktır.

İthalatın Avantajları ve Dezavantajları

Her işin olduğu gibi ithalatın da pozitif ve negatif yönleri vardır. Aşağıdaki tabloda, ithalatın avantajları ve dezavantajlarını görebilirsiniz:

Avantajları	Dezavantajları
Farklı ülkelerdeki üreticilerin mal ve hizmetleri daha ucuz olabilir	Yerli üreticilerin rekabet gücü azalabilir
Dış ticaret hacmi artar, ekonomi büyür	Yerli üreticilerin iflas etmesi ile işsizlik artabilir
Yerli tüketicilere daha geniş ürün seçeneği sunar	Dış ülkelerle siyasi ve ekonomik anlaşmazlıkların yarattığı riskler olabilir
Yerli üreticilerin teknolojik gelişmeleri takip etmesi ve bu sayede rekabet güçlerinin artması sağlanabilir	Dışa bağımlılık artabilir ve yerli ekonomi olumsuz etkilenebilir
İthalat yapılan ülkeye döviz girişi sağlar	Yerli tüketicilerin ithal ürünlere olan bağımlılığı artabilir

İthalatta Korunma Önlemleri (Ticaret Politikası Savunma Araçları-TPSA)

Ticaret Politikası Savunma Araçları (TPSA) olarak bilinen önlemler, ithalatın yerli üretici üzerindeki etkisini azaltmak için kullanılır. Türkiye’de de bu araçlar sıklıkla kullanılmaktadır. Peki, TPSA nedir ve hangi yöntemler kullanılır?

TPSA, ülkelerin kendi ekonomik çıkarlarını korumak için aldıkları bir dizi ticaret politikası aracıdır. Bunlar arasında, anti-damping önlemleri, telafi edici vergiler, ithalat kotaları ve gümrük vergileri gibi farklı yöntemler bulunur.

• Anti-damping önlemleri: Ülkeler, yabancı üreticilerin ürünlerini kendi ürünlerinden daha düşük fiyatlarla satması durumunda anti-damping önlemleri uygulayabilirler. Bu önlemler, yabancı üreticilerin ürünlerinin fiyatlarını artırarak, yerli üreticilerin fiyatlarına denk hale getirmeyi hedefler.
• Telafi edici vergiler: Bazı durumlarda, yabancı üreticilerin ürünlerinde yer alan bazı maliyetler, yerli üreticilerin aynı ürünleri üretirken karşılaşmadığı maliyetler olabilir. Bu durumda, telafi edici vergiler uygulanarak, yabancı üreticilerin maliyet avantajı ortadan kaldırılabilir.
• İthalat kotaları: İthalat kotası, belirli bir ürünün yabancı üreticilerden ithalatını sınırlandıran bir önlemdir. Bu önlem, yerli üreticilerin piyasada daha iyi bir konumda olmasını sağlayabilir.
• Gümrük vergileri: Gümrük vergileri, ithal edilen ürünlere ekstra bir vergi yükü getirerek, yerli üreticilerin fiyatlarına denk hale getirmeyi hedefler.

Ticaret Politikası Savunma Araçları, yerli üreticileri korumak için kullanılsa da, aşırı kullanımları, yabancı üreticilerin aleyhine olabileceği gibi, tüketicilere de olumsuz etkileri olabilir. Bu nedenle, doğru politikaların belirlenmesi ve TPSA’nın uygun şekilde kullanılması son derece önemlidir.

Güncel Türkiye İthalat Grafiği

Bu tablo, Türkiye’nin 2012-2022 yılları arasındaki ithalat miktarlarını, milyar dolar cinsinden göstermektedir. Bu veriler, Türkiye’nin ithalatının zaman içinde nasıl değiştiği konusunda bir fikir vermektedir.

Yıl	İthalat Miktarı (milyar $)
2012	236,4
2013	251,9
2014	242,2
2015	198,5
2016	198,9
2017	234,2
2018	223,7
2019	223,6
2020	199,3
2021	253,8
2022	278,2