Konteyner trafiğinin düzenlenmesi için konulmuş bazı kurallar vardır. Bu kurallara uyulmaması durumunda ithalatçı ve ihracatçı firmalar çeşitli yaptırımlar uygularlar.
Demuraj, bu yaptırımlar arasında ciddi maliyet yaratabilecek olanların başında yer alır. Peki demuraj nedir ve nasıl hesaplanır? Sizler için tüm detaylarıyla ele aldık.
Demuraj Nedir?
Demuraj, kiralanmış bir geminin sahibine, anlaşmaya varılan bir süre içinde yükleme veya boşaltma yapılmaması durumunda ödenen ücrete verilen addır.
İthalatçıların ve ihracatçıların mallarının limanlara girip çıkması ve buna dahil olan lojistik işlemler için belirli sayıda ‘serbest’ gün vardır. Bu süre aşıldığı takdirde ek ödemeler ortaya çıkar.
Artan navlun maliyetlerine ek olarak, bu ekstra ücretler ticaretinizin karlılığını etkileyebilir. Bu nedenle, ticari işleminizde kârlılığı korumaya yardımcı olmak için kavramın ne olduğunu anlamak önemlidir.
İthalatçılar için Demuraj Ne İşe Yarar?
İthalatçılar için demuraj, konteynerin gemiden liman terminaline varmasından serbest bırakılmasına kadar geçen süredir. Demuraj ücreti, serbest günlerin ardından konteynerin limanda kalması durumunda oluşur.
İhracatçılar için Demuraj Ne İşe Yarar?
İhracatçılar için ise konteyner gemiye yüklenene kadar konteynerin ihracat için limana vardığı zaman olacaktır. Demuraj ücreti, serbest günlerden sonra konteynerin liman terminalinde kalması durumunda oluşacaktır.
İthalatçıları malları limandan daha erken taşımaya ve malları limandan almaya ve ihracatçıları malları limana çok erken getirmemeye teşvik etmek için süruraj ücretleri uygulanmaktadır.
Malların konteynırlarda bekletilmesi, konteynerlerin nakliye şirketi tarafından kullanılamayacağı anlamına gelir, bu nedenle nakliyeciler potansiyel gelir akışlarını kaybeder.
Göndericilerin gelirlerinin büyük bölümünü bu ücretlerden değil, taşınan yükten elde ettiğini unutmamak önemlidir.
Demuraj Bedeli Nedir?
Demuraj, tüccarın konteynerin serbest zaman süresinden sonra terminal içinde kullanımı için ödediği ücrettir.
Durdurma ücretlerinin maliyeti, taşıyıcılara, terminallere ve sözleşme anlaşmalarına bağlı olarak değişir. Bununla birlikte, konteyner/gün başına 75 ila 300 ABD Doları arasında olabilir. Birkaç gün sonra, masraflar artarak daha ciddi maliyetlere dönüşebilir.
Örneğin, 10 konteyner gönderiyorsanız ve bunları 10 gün boyunca teslim almakta geç kalırsanız, konteyner ve gün başına 75 ABD doları süruraj ücreti ile sizden 7.500 ABD doları gecikme ücreti alınır. Bu nedenle maliyetiniz oldukça artabilir.
Demuraj Masrafları Nelerdir?
Demuraj masrafı, dış ticaret işlemlerinde konteynerdeki yükün boşaltılması için alıcı (ithalatçı) ve satıcının (ihracatçı) yaptığı anlaşmayla belirlenen sürenin aşılması halinde konteyner başına alıcı tarafından ödenen ek gecikme bedelidir ve navlun dışında bir ödemedir. Süre özel beyanın verildiği tarihten itibaren başlamaktadır.
Türk Ticaret Kanunu’na göre; alıcı ve satıcı, malın limanda yükleme ve boşaltma süresini en başta belirlemek zorundadır ve demuraj miktarı taşıma sözleşmesinde belirlenir.
Demuraj Masrafı Nasıl Oluşur?
İthalatçının demuraj bedeli ödemek zorunda kalmasına sebep olan bazı durumlar vardır. İşin doğası gereği aşağıdaki sebeplerden dolayı masraf ödeyebilirsiniz:
- Yükleme evraklarının tam olmaması ve sonuç olarak gümrük işlemlerinin yapılamaması,
- Yükleme limanı ve boşaltma limanı arasındaki transit süresinin kısa olması ve geminin evraklardan önce limana gelmesi,
- Konteynerdeki eşyanın boşaltılmasının uzun sürmesi,
- İhracat evraklarının kaybedilmesi,
- Evrakların bankalardan zamanından gelmemesiyle oluşan gecikmeler şeklinde sıralanabilir.
Demuraj Masrafları Kim Tarafından Belirlenir?
Konteynerin tipine ve konumuna bağlı olarak, deniz yolu taşıyıcıları demuraj süresinin fiilen sona ermesine karar verir.
Demuraj Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Demuraj hesaplaması taşımacı firma tarafından yapılan bir işlemdir. Masraflar konteyner çeşidi ve büyüklüğüne, liman, ülke ve taşıyıcı firmaya göre değişir. Her ülke için tek bir masraftan bahsetmek mümkün değildir.
Demuraj hesaplaması manuel olarak yapılabilir. Bunun için;
- Free time,
- Konteyner adedi,
- Konteyner çeşidi,
- Bekleme süresi
gibi detayları bilmeniz gerekir. Bu faktörler bilindiğinde taşıyıcının da tarifesini öğrenerek ücreti hesaplayabilirsin.
Demuraj hesaplama yaparken öncelikle gecikme gün sayısına bakılır. Hesaplama, geminin tahliyesinin geldiği ilk gün başlar ve boş konteynerin depo ya da terminale teslim edildiği gün son bulur.
Taşımacı firmalar genelde hafta bazında ücretlendirme yapmaktadırlar. Gün sayısı arttıkça gün başına maliyet de artmaktadır.
Demuraj gibi ek masrafların oluşmaması için ithalatçı ve ihracatçı firmaların daha profesyonel taşıyıcı firmalar ile çalışması, taşıma prosedürlerinin taşıma öncesinde net kararlar alınarak belirlenmesi gerekir.
Demuraj Süresi Ne Zaman Başlar?
İthalat aşamasında gemi limana vardığında veya konteyner boşaltıldıktan sonra başlar.
Demurajda Serbest Süre Nedir?
Konteyner, gemiden indirildikten sonra belirli bir süre taşıyıcı firmaya herhangi bir ücret ödemeden limanda bekleyebilir. Bu süreye serbest süre (free time) adı verilir. Serbest süre genellikle konteyner, gemiden tahliye edilince başlar.
Başlangıç zamanına ait kesin bilgi için taşıyıcı firmadan taşıma öncesinde net bilgi alınmalıdır. Serbest süre genellikle yedi gün, soğutmalı konteynerlerde ise 5 gün olarak belirlenmektedir. Ekipmanların türüne ve nakliye firmasının uyguladığı tarifeye bağlı olarak farklı sürelerde belirlenebilir.
İthalatçılar, bu serbest süre içinde gümrük işlemlerini tamamlamalı, malları depoya taşımalı ve konteynerleri teslim etmelidir. Ya da gümrük işlemlerini daha sonra gerçekleştirmek için mallarını depoya/antrepoya almalı ve konteynırı iade etmelidirler. Eğer ithalatçı firma bu serbest süre içinde bu işlemleri yapamıyor, konteyneri teslim edemiyorsa demuraj masraflarını ödemek zorundadır.
Demuraj ve Ardiye Arasındaki Farklar Nelerdir?
Demuraj ve ardiye arasındaki farkları aşağıdaki tabloyu inceleyerek net bir şekilde görebilirsiniz.
| Demuraj | Ardiye |
| Ücretsiz günlerin aşılması durumunda nakliye hatları tarafından ücretlendirilir | Konteyner verilen boş günleri geçtiğinde terminal, depolama ücretlerini alır. |
| Taşıyıcılar, konteynerlerin ya paketlerinin açılması için terminalin dışına çıkarılması ya da konteynerin gemiye yüklenmesi için serbest günler konusunda anlaşırlar. | Bir konteyner yüklendiğinde limanlar, kutunun limanda veya terminal tesislerinde kalması için belirli sayıda serbest gün sunar. |
| Konteyner limanda veya terminalde statikse, sizin adınıza bir hata yapılmışsa sizden süruraj ücreti alınır. | Kutu limanda veya terminalde statik olduğunda ve serbest günleri aştığınızda, sizden depolama ücreti alınır. |
