Yeşil renge sahip olmasından dolayı yeşil pasaport olarak adlandırılan hususi pasaport, belirli şartları taşıyarak devlet için çalışan veya çalışmış olan kişilere 5 yıllık süre ile verilen bir pasaport türüdür.
Genel olarak devlet memurlarına verilen yeşil pasaport çeşitli şartları taşıyan ihracatçılara da verilir. Bu noktada hususi pasaporta sahip olabilecek kişiler şu şekilde sıralanabilir: 👇
- Birinci, ikinci ve üçüncü derece kadroya sahip emekli veya aktif kamu görevlilerine
- TBMM eski üyeleri ile eski bakanlara
- Devlet sporcularına
- Sonradan özelleştirilen Türk Telekom, T.C Ziraat Bankası gibi kurumlarda çalışan kişilere (Belirli şartlar dahilinde)
- Birinci dereceden emekli olan eski belediye başkanlarına
- Görev süresince büyükşehir il ve ilçe başkanlarına
- Yasaya uygun ihracatçılara
- Yeşil pasaport alma hakkına sahip olan kişilerin eşleri ve 25 yaşını aşmamış çocukları
Hususi pasaport sahipleri dünya üzerindeki birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilir. Vizesiz giriş hakkı belirli gün sayısı ile sınırlı olsa da yeşil pasaport sahipleri yalnızca uçak bileti alıp diledikleri ülkeye seyahat edebilir. ✈️
İhracatçılara Yeşil Pasaport Verilmesinin Nedenleri
Türkiye ihracat performansını sürdürülebilir bir şekilde ileriye taşıyarak dünya mal ticaretinden aldığı payı artırmak ve Türkiye ekonomisini dünyanın en iyi ekonomilerinden biri haline getirmek için ihracatçılara çeşitli kolaylıklar sağlar.
Ticaret Bakanlığı, ihracatçıların önündeki engelleri kaldırarak mevcut pazarlardaki yerini sağlamlaştırmayı hedefler. Ayrıca yeni pazarlara girmek isteyen girişimler için de çeşitli imkânlar sağlamaktadır.
İhracatçılara yeşil pasaport imkânı, ihracat yapan firmaların önünü açarak onların dünya çapında aktif ve görünür olmasını sağlar. Böylece ihracatçılar bütün işlemlerini daha kolay bir şekilde halledebilir. 👈
Yeşil Pasaport Başvurusu için Gerekli Şartlar
İhracatçılar yeşil pasaport hakkından yararlanabilmek için öncelikle Hizmet İhracatçıları Birliği’ne üye olması gerekir. Hizmet ihracatçıları için başvurular bir önceki yılın Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nin verilmesinin ardından başlar.
İhracatçılar yeşil pasaport hakkını elde etmek için son 3 takvim yılı içinde belirli ihracat limitlerini ulaşması gerekiyor. Ayrıca bu ihracat limitleri kaç tane yeşil pasaporta sahip olunabileceğini de belirliyor. Daha iyi anlamak için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz. 👇
| Son 3 Takvim Yılındaki Toplam İhracat | Yeşil Pasaport Adedi |
| 1,5 milyon USD – 30 milyon USD | 1 |
| 30,01 milyon USD – 75 milyon USD | 2 |
| 75,01 milyon USD – 150 milyon USD | 3 |
| 150,01 milyon USD – 300 milyon USD | 4 |
| 300,01 milyon USD ve üzeri | 5 |
Yukarıda bulunan tablodaki şartları sağlayan şirketlerin yetkilileri hususi pasaport alabiliyor. Ayrıca ihracatçı firmanın sahipleri, ortakları (gerçek-tüzel kişi fark etmeksizin) veya çalışanları da hususi pasaport hakkından yararlanabiliyor. Ancak yeşil pasaport hakkından yararlanan bir ihracatçının eşi veya çocukları bu haktan yararlanamıyor. ⛔
Hangi Hizmet Sektörleri Başvuru Yapabilir?
İhracatçılara yeşil pasaport verilmesine ilişkin kararın nasıl uygulanacağını anlatan genelgede belirtilen hizmet sektörleri şu şekildedir: ⬇️⏬
- Lojistik Hizmetleri ve Yük Taşımacılığı
- Halkla İlişkiler Hizmetleri ve Pazar Araştırması
- Konaklama ve Gastronomi Hizmetleri
- Seyahat Acenteliği ve Tur Operatörlüğü
- Danışmanlık Hizmetleri ve Teknik Müşavirlik
- Bankacılık ve Mali Hizmetler
- Reklamcılık ve Fuar Organizasyonları
- Sağlık Hizmetleri
- Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Hizmetleri
- Sigortacılık ve İlgili Hizmetler
- Eğitim Hizmetleri
- Telekomünikasyon Hizmetleri
- Yer Hizmetleri ve Havaalanı İşletmeciliği
- Mimari ve Mühendislik Hizmetleri
- Yayıncılık ve Medya Hizmetleri
- Turist Rehberliği ve Seyahat Hizmetleri
- Bakım ve Tamir Hizmetleri
- Operasyonel Kiralama ve Leasing
- Perakende Ticaret Hizmetleri
- Yurtdışı Müteahhitlik
- Bilgisayar Hizmetleri ve Bilişim Teknolojileri
- Görsel ve İşitsel Prodüksiyon Hizmetleri
- Deniz Limanları İşletmeciliği ve Yolcu Taşımacılığı
- Diğer Bilimsel ve Teknik Hizmetler
Başvuru için Gerekli Belgeler Nelerdir?
- Başvuru Dilekçesi
- İmza Sirküleri (Aslı veya noter onaylı sureti)
- YMM Tasdik Raporu
- Fatura Tablosu (Gösterge Niteliğindeki Merkez Bankası Kurları esas alınarak düzenlenmelidir.)
- Finansal Bilgi Formu
- Son üç takvim yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannamesi
- YMM Faaliyet Belgesi
- YMM Tasdik Sözleşmesi
İlk başvuru aşamasında Hizmet İhracatçıları Birliği kurumuna sunulan bu belgeler Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü tarafından incelenir. İlk başvuru aşamasının olumlu sonuçlanmasının ardından Hizmet İhracatçıları Birliği ikinci aşama belgelerini talep eder.
Sektörlere Özel İstisnalar
Hizmet ihracat tutarı hesaplanırken çeşitli sektörlere yönelik istisnalar sağlanmaktadır. İhracatçılara yeşil pasaport kapsamında sektörlere özel istisnalar şu şekildedir: ⬇️
- Yük Taşımacılığı ve Lojistik Hizmetleri Sektörü: Türkiye ile yabancı ülkeler arası taşımacılık işlemlerinde faturanın yurt içi veya yurt dışı müşteri adına düzenlenmiş olmasının bir önemi yoktur. Taşımacılık işlemi yurt dışına yapıldığı için hizmet ihracatı olarak kabul edilir.
- Yolcu Taşımacılığı ve Yük Taşımacılığı Sektörü: Yerleşik seyahat acenteleri haricinde yapılan işlemler hizmet ihracatı olarak değerlendirilir.
- Havaalanı ve Deniz Limanları İşletmeciliği/Yer Hizmetleri Sektörü: Türkiye ile yurt dışındaki ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlemleri (transit dahil) hizmet ihracatıdır.
- Gastronomi ve Konaklama Hizmetleri Sektörü: Yurt dışında yerleşik kişi veya kurumlar ile yabancı gerçek kişi turistlere yönelik kesilen faturaların tutarları hizmet ihracatı olarak kabul edilir.
- Seyahat Acenteliği ve Tur Operatörlüğü Hizmetleri Sektörü: Acentenin yurt dışına verdiği hizmetlerin faturasından Türkiye’de yerleşik verilen hizmetlerin tutarı düşülerek hizmet ihracatı belirlenir.
Yeşil Pasaport Başvurusu Nasıl Yapılır?
İhracatçılara yeşil pasaport başvurusu, İçişleri Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı tarafından belirlenen talep formuyla yapılır. Başvuru sahibi talep formunu eksiksiz bir şekilde doldurup imzaladıktan sonra firmanın temsilcileri de formu imzalar. Ardından başvuru sahibi talep formunu, firmanın üye olduğu ihracatçı birliğine teslim eder.
Talep formuna ek olarak firmayı temsil ve ilzama yetkili kişilerin yetkisinin tespit edilebilmesi için gerekli belgeler de talep formuna eklenir. Daha sonra ihracatçı birliği sunulan belgeleri inceler.
Bilgilerin eksiksiz ve doğru olduğu teyit edildikten sonra ilgili birliğin yönetim kurulu başkanı veya yetkilendirilen başkan yardımcısı tarafından talep formu imzalanır.
Talep formunun imzalanmasının ardından onaylanması için ilgili bölge müdürlüğüne sunulur. Firmada pasaport alabilecek kişi sayısı da belirlendikten sonra bölge müdürü veya yetkilendirilen bölge müdür yardımcısı tarafından belge onaylanır. Ardından ilgili İl Nüfus Müdürlüğü kurumuna pasaport başvurusu yapılır.
İhracatçılara yeşil pasaport başvurusu yapılırken pasaport almak isteyen kişinin şahsen başvuru yapması gerekir. Ayrıca müdürlük tarafından onaylanan Hususi Damgalı Pasaport Formu da yalnızca şahsın kendisine verilir. Bu noktada vekaletname ya da yetkilendirme ile giden birisinin formu alması mümkün değildir. 📑
Yeşil Pasaportun Kullanımı ve Süresi
İhracatçılara yeşil pasaport 4 yıl süre ile verilir. Bu kapsamda yeşil pasaport almak isteyen kişilerin 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa dahi belirli suçları işlememiş olması gerekir. Bu suçlar hileli iflastan anayasal düzene ve düzenin işleyişine karşı suçlara kadar uzanır.
İhaleye fesat karıştırma, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası alma (affa uğramış olsa bile), edimin ifasına fesat karıştırma gibi suçlar da bu kapsamda değerlendirilir.
Ayrıca devletin güvenliğine karşı işlenen suçlarda da kişinin yeşil pasaport hakkı iptal edilir. Güveni kötüye kullanma, zimmet, hırsızlık gibi suçlar da ihracatçılara yeşil pasaport verilmesini engeller.
İhracatçılara yeşil pasaport hakkı kapsamında pasaport alan firma yetkilileri, pasaportun geçerli olduğu tarih aralığında pasaportu almasını sağlayan şartlardan herhangi birisini kaybettiğinde pasaportunu derhal iade etmelidir.
Kaybedilen şart/şartlar ilgili bölge müdürlüğüne, bölge müdürlüğü tarafından da pasaportu veren İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü kurumuna bildirilir. Pasaportu veren müdürlük tarafından pasaport iptal edilir.
Ayrıca iade yükümlülüklerini yerine getirmeyen firma yetkililerinin tespit edilmesi durumunda dört yıl boyunca hususi damgalı pasaport verilmez. ⛔
Sıkça Sorulan Sorular
Yeşil Pasaportla Vizesiz Gidilebilecek Ülkeler Nelerdir?
Yeşil pasaport ile dünya üzerindeki Almanya, Polonya, Avusturya gibi birçok ülkeye 180 gün içerisinde maksimum 90 gün kalabileceğiniz bir şekilde vizesiz seyahat edebilirsiniz. Ülkelerin ve vize durumlarının detaylarına Türkiye Cumhuriyet Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla ulaşabilirsiniz. 👈
Yeşil Pasaportun Yenilenmesi ve Süresinin Uzatılması Nasıl Yapılır?
İhracatçılara yeşil pasaport hakkıyla pasaport sahibi olanların pasaportlarının çalınması/kaybolması/sayfalarının dolması gibi sebeplerle yenilenmesi gerektiğinde pasaportu veren İl Nüfus Genel Müdürlüğü kurumuna başvuru yapılır.
Başvurunun ardından pasaportun geçerlilik süresi aynı kalacak şekilde yeni pasaport verilir. İhracatçılara verilen yeşil pasaportun süresinin uzatılması veya tamamen yenilenmesi için ilk başvuru aşamasındaki gerekliliklerin tekrar yerine getirilmesi gerekir. ✅
Sonuç
İhracatçılara yeşil pasaport uygulaması ile pasaport sahipleri vize işlemleriyle vakit kaybetmez. Yani hızlı bir şekilde ülke ziyaretlerini gerçekleştirebilirler. Böylece ihracatçı firmalar iş ilişkilerini daha sağlam bir temele oturtabilir ve büyütmeye odaklanabilir.
Dolayısıyla ihracatçılara yeşil pasaportun en büyük avantajının hareket serbestliği sağlaması olduğu söylenebilir. Sunulan bu hareket serbestliği ile daha fazla ülkeye ziyaret gerçekleştirilebileceği için ihracat tutarlarında da artış yaşanması beklenmektedir.
İhracatçılara yeşil pasaportun avantajlarından faydalanabilmek için başvuru aşamasında doğru ve eksiksiz belgelerin sunulmasına dikkat etmek gerekir.
Ayrıca başvurunun şahsen yapılması gerektiği de unutulmamalıdır. İhracatçılara yeşil pasaport uygulamasından yararlanarak iş ilişkilerinizi sağlamlaştırma şansınız var. Böylece büyüme yolculuğunuza kolayca devam edebilirsiniz. 😍
