Gümrük vergileri, uluslararası e-ticaretin en karmaşık ve en çok göz ardı edilen konularından biri. Ancak değişen yasal düzenlemeler ve artan sınır ötesi satış hacmi, artık hiçbir ihracatçının bu konuyu ertelemesine izin vermiyor. Özellikle ABD’nin De Minimis muafiyetini kaldırması ve Avrupa Birliği’nin IOSS sistemiyle KDV’yi yeniden yapılandırması, e-ihracat yapan tüm işletmeler için yeni bir dönem başlattı.
Bu el kitabı, Türkiye’den ABD ve Avrupa’ya satış yapan e-ihracatçılar için güncel gümrük ve vergi uygulamalarını sade ve anlaşılır bir dille açıklamak üzere hazırlandı. GTIP kodlarından DDP/DAP teslimat modellerine, IOSS sisteminden yeni vergi hesaplama yöntemlerine kadar her konuyu baştan sona öğreten bu rehberle, lojistik ve mali risklerinizi azaltırken müşteri memnuniyetinizi de artırabilirsiniz.
İhracat yolculuğunuzda E-İhracat Gümrük Rehberi 2025 içeriğiyle, 2025’in yeni kurallarına hazır olun!
GTIP (HS) Kodu Nedir ve Neden Kritik Öneme Sahiptir?
GTIP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu, uluslararası ticarette ürünlerin sınıflandırılması için kullanılan 6–12 haneli bir koddur. Globalde “HS Code (Harmonized System Code)” olarak bilinir ve tüm ülkeler gümrük vergilerini bu kodlar üzerinden hesaplar.
ABD gibi ülkeler, ithal edilen ürünleri GTIP koduna göre vergilendirir. Yani bu kod, ne kadar vergi ödeyeceğinizi doğrudan belirler. Yanlış GTIP beyanı ise şu riskleri doğurur: Eksik ya da fazla vergi ödenmesi, gümrükte ürünün alıkonulması, gecikme cezaları, ihracat yasağı veya alıcıya ulaşmayan gönderiler.
GTIP kodu şu şekildedir:
| Bölüm | Açıklama | Türkiye (12 Haneli) | ABD (10 Haneli) | Örnek Ürün |
|---|---|---|---|---|
| İlk 6 Hane | HS Code – Uluslararası standart tarife kodu | 6109.10 | 6109.10 | Pamuklu Tişört |
| 7–12. Hane (TR) | Türkiye’ye özgü detaylı ürün tanımlaması | 0000.00 | – | Pamuklu Tişört |
| 7–10. Hane (ABD) | ABD’ye özgü detaylı ürün tanımlaması (genelde 4 hane) | – | 0010 | Pamuklu Tişört |
| Tam GTIP Kodu | Nihai tarife kodu (ülkeye özel) | 6109.10.0000.00 | 6109.10.0010 | Pamuklu Tişört |
❗ GTIP belirlerken dikkat edilmesi gerekenler: Ürün hammaddesi, kullanım amacı ve ürün türü net tanımlanmalıdır. Aynı ürünün farklı versiyonları farklı kodlara sahip olabilir bu sebeple dikkat edilmelidir.
GTIP kodunu belirlemek için:
- Türkiye’de: Ticaret Bakanlığı Tarife Cetveli sitesinden
- ABD’de: HTS (Harmonized Tariff Schedule) sitesinden kontrol sağlayabilirsiniz.
GTIP kodu doğru belirlendikten sonra, sipariş faturasına ve ETGB’ye mutlaka eklenmelidir. Aynı ürün için her gönderide aynı kod kullanılmalı, GTIP’e göre uygulanacak vergi oranları önceden araştırılmalıdır.
Herhangi bir uluslararası varış noktasına gönderim yaparken, tüm gönderi açıklamalarınızı gözden geçirmeniz iyi bir fikirdir; böylece açıklama, gümrük yetkililerinin malları tanımlayabilmesi için yeterince açık ve anlaşılır olur. Şüphe duyduğunuzda, ürün açıklamanızda net olun ve miktarları ve doğru perakende değerini ekleyin.
| ❌ Belirsiz Açıklama | ✔️ Belirli ve Ayrıntılı Açıklama |
|---|---|
| Giyim | Erkek gömleği, iç çamaşırı, kız çocuk yeleği, erkek ceketi |
| Hediyeler | Kokulu mum, uzaktan kumandalı oyuncak araba, kaşmir atkı |
| El sanatları | El yapımı porselen vazo, el yapımı boncuklu plastik kolye |
ABD gönderilerinizde De Minimis kararı sonrası oluşacak vergilerinizi Navlungo Vergi Hesaplama Aracını kullanarak hesaplayabilirsiniz.
Gümrük Beyannamesi (ETGB) Nedir ve Nasıl Hazırlanır?
ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi), 150 kg ve 15.000 € altı mikro ihracat gönderileri için kullanılan dijital bir gümrük beyan şeklidir. Fiziki beyannameye kıyasla çok daha hızlı ve kolay bir süreç sunan ETGB, mikro ihracatçıların hem yasal yükümlülüklerini yerine getirmesine hem de KDV iadesi ve devlet teşviklerinden yararlanmasına olanak tanır.
Bu beyannamenin içinde; gönderilen ürünlerin GTIP (HS) kodları, ürün tanımları, adet ve birim fiyatları, toplam beyan değeri, gönderici ve alıcı bilgileri, taşıyıcı firma bilgileri ve gönderinin menşe ülkesi gibi bilgiler yer alır. Ayrıca gönderinin türü, teslim şekli ve ihracatın gerçekleştiği ülke kodu da belirtilir.
Tek bir pakette birden fazla ürün gönderiyorsanız, her ürünü ayrı bir satıra eklediğinizden emin olun. Örneğin: 1 erkek tişörtü; 2 beyzbol şapkası.
Navlungo kullanıcıları için ETGB süreci tamamen dijitalleştirilmiştir. Gönderi panelinden ürün bilgileri girildiğinde, sistem tüm verileri otomatik olarak alır ve ETGB belgesini arka planda kendiliğinden hazırlar. Bu belge, ilgili taşıyıcı firma aracılığıyla gümrük sistemine dijital olarak iletilir. Eksik bilgi durumunda ise Navlungo destek ekibi anında yardımcı olur.
Gümrük Vergisi Referans Numaraları Nelerdir? (IOSS, VOEC, KDV)
Uluslararası e-ticarette gönderici ve alıcının vergisel yükümlülüklerini kolaylaştırmak amacıyla bazı ülkeler, özel referans sistemleri geliştirmiştir:
- IOSS (Import One Stop Shop): AB’ye gönderimlerde, KDV’nin önceden satıcı tarafından toplanmasını sağlar. IOSS numarası ile gönderi gümrükte bekletilmez.
- VOEC (Norveç): Norveç’e yapılan gönderilerde benzer mantıkla çalışan sistemdir.
- ABD için KDV: ABD’de KDV (Sales Tax) eyalet bazında uygulanır ve alıcı tarafından ödenir. Ancak DDP modeliyle gönderimde, bu bedel de önceden satıcı tarafından karşılanabilir.
Bu sistemler, hem müşteri memnuniyetini artırır hem de gümrük gecikmelerini azaltır.
Gönderilerde DDP ve DAP Teslimat Modelleri Ne Anlama Geliyor?
ABD’ye yapılan e-ihracat gönderilerinde, teslimat modeli artık sadece bir lojistik tercihi değil, müşteri deneyimini doğrudan etkileyen stratejik bir karar haline geldi. Bu noktada iki ana model öne çıkıyor: DAP ve DDP.
DAP (Delivered at Place)
Bu modelde, satıcı sadece ürünü alıcının kapısına kadar ulaştırır. Ancak vergiler ve gümrük işlemleri alıcıya aittir.
- Alıcı, ürün gümrüğe geldiğinde vergi ödemesi yapar.
- Gümrük evraklarını kendisi takip eder veya kargo şirketinden destek alır.
- Ek maliyet çıkma riski olduğu için alıcı memnuniyeti düşebilir.
Ne zaman tercih edilir?
Küçük gönderilerde ya da müşteriniz bu süreçlere aşinaysa tercih edilebilir. Ancak bilinmeyen ek ücretler, sipariş iptallerine yol açabilir.
DDP (Delivered Duty Paid)
DDP modelinde, satıcı ürünle ilgili tüm gümrük ve vergi sorumluluğunu üstlenir. Müşteri ürünü hiçbir ek ödeme yapmadan teslim alır.
- Tüm vergiler önceden hesaplanır ve kargo bedeline dahil edilir.
- Alıcı sorunsuz ve sürprizsiz bir alışveriş deneyimi yaşar.
- Marka itibarı artar, iade oranı düşer.
Ne zaman tercih edilir?
ABD gibi gümrük kurallarının sıkı olduğu pazarlarda, müşteri memnuniyetini ön planda tutan markalar için DDP önerilir.
| Özellik | DDP (Delivered Duty Paid) | DAP (Delivered at Place) |
| Vergi ve Gümrük İşlemleri | Satıcı tarafından önceden ödenir | Alıcı tarafından varışta ödenir |
| Alıcıya Ek Masraf | Yok | Var (teslim sırasında vergi, harç vb.) |
| Teslimat Süresi | Daha kısa (gümrük işlemleri önceden tamamlanır) | Daha uzun (alıcının ödeme yapması gerekir) |
| Müşteri Memnuniyeti | Yüksek | Düşük / Riskli |
| İade Riski | Düşük | Yüksek (alıcı ek maliyeti kabul etmeyebilir) |
| Sipariş Sonrası Süreç | Sorunsuz, şeffaf | Belirsiz, müşteri destek yükü artar |
| Navlungo Desteği | ✅ Tam destek, otomatik vergi hesaplama | ✅ Gönderi takibi ve bilgilendirme desteği |
🗽 ABD Gönderilerinde Güncel Vergilendirme Yapısı 2025
29 Ağustos 2025 itibarıyla ABD’ye yapılan tüm ithalatlarda De Minimis muafiyetinin kaldırılmasıyla birlikte, 800 $ altı gönderiler de artık tam gümrük vergilerine tabi hale geldi. Bu değişiklikle birlikte, ABD’ye ihracat yapan tüm firmalar için iki katmanlı bir vergi sistemi yürürlüğe girdi:
Sabit %15 Genel Vergi: Tüm gönderilere, ürün değeri ne olursa olsun uygulanır.
GTIP’e Göre İlave Vergi: Ürünün sınıfına ve tanımına göre ad valorem (yüzde bazlı) vergi alınır. Oranlar %8–25 arasında değişebilir.
Toplam Vergi Formülü = Sabit %15 + GTIP’e Göre İlave Vergi
⚠️ Metal, Alüminyum ve çelik alaşımı içeren gönderilerde alaşım oranına göre ek vergilerde yansıyabilir. Bu gönderi tiplerinde bunu da göz önünde bulundurmak gereklidir.
| Ürün | GTIP Kodu | Beyan Değeri (USD) | GTIP’e Göre Vergi (%) | Sabit %15 | Toplam Vergi (%) | Hesaplanan Vergi Tutarı |
| Pamuklu Tişört | 6109.10 | 12 | %16 | %15 | %31 | 12 × 0.31 = 3.72 $ |
| Telefon Kılıfı (2 adet) | 3926.90 | 10 | %12 | %15 | %27 | 10 × 0.27 = 2.70 $ |
| Oyuncak Ayı | 9503.00 | 20 | %20 | %15 | %35 | 20 × 0.35 = 7.00 $ |
💶 Avrupa Gönderilerinde Güncel Vergilendirme Yapısı 2025
AB dışındaki ülkelerden (örneğin Türkiye’den) AB ülkelerine yapılan 150 € ve altı değere sahip B2C gönderilerde, KDV’nin önceden tahsil edilip IOSS sistemi üzerinden beyan edilmesi zorunludur.
Satıcı, IOSS numarasını kullanarak müşteriden KDV’yi sipariş sırasında tahsil eder, bu vergi doğrudan AB’ye aylık beyan yoluyla aktarılır. Bu sayede alıcı kapıda vergi ödemez, gümrükte bekleme veya sürpriz maliyet yaşanmaz.
150 € üzerindeki gönderilerde IOSS kullanılamaz. Bu durumda klasik gümrük prosedürleri devreye girer:
Gönderi AB’ye ulaştığında gümrük vergisi ve KDV hesaplanır. Vergi ve harçlar, teslimat modeline göre satıcı (DDP) ya da alıcı (DAP) tarafından ödenir. GTIP kodu, ürün değeri ve ülke KDV oranına göre bu maliyetler değişkenlik gösterir.
🧾 Bu gönderiler için genellikle klasik gümrük beyanı (customs declaration) yapılması gerekir.
Her AB ülkesinin kendi KDV oranı vardır. Ürün değerine ve GTİB koduna göre bu oran uygulanarak vergi hesaplanır.
| Gönderi Değeri | Uygulama | Vergi Kimden Alınır | Tavsiye Model |
| ≤ 150 € | IOSS | Siparişte satıcıdan | IOSS + DDP |
| > 150 € | Gümrük Beyanı | DDP: Satıcı / DAP: Alıcı | DDP önerilir |
E-ihracatın değişen kuralları, özellikle gümrük ve vergi süreçleri birçok satıcı için karmaşık ve yorucu olabilir. Ancak yalnız değilsiniz.
Navlungo olarak, bu süreci sizin için mümkün olan en basit ve güvenli hale getirmek için çalışıyoruz.
- GTIP kodu belirleme,
- ETGB oluşturma,
- DDP gönderim altyapısı,
- Vergi hesaplamaları ve fiyatlandırma stratejileri
gibi tüm kritik adımlarda size rehberlik ediyor, operasyonel yükünüzü azaltıyoruz.
📬 Güncel Kalmanız İçin Buradayız
Gümrük yönetmelikleri, vergi oranları ve sınır ötesi ticaretle ilgili tüm gelişmeleri yakından takip ediyor, sizi zamanında bilgilendiriyoruz. Bu sayede süprizlerle karşılaşmadan ihracat operasyonunuzu sürdürebilirsiniz.
🔔 Bizi takipte kalın:
Yeni düzenlemeler, e-ihracat stratejileri ve lojistik çözümleri hakkında sürekli güncellenen içerikler için Navlungo blogunu, sosyal medya hesaplarımızı ve bültenlerimizi düzenli takip etmeyi unutmayın.
