Türkiye’de Deniz Yolu Taşımacılığı
Liman ülkesi olan Türkiye’de deniz yolu taşımacılığı oldukça rağbet gören bir taşıma modudur. Deniz yolu taşımacılığı uluslararası ticarette büyük öneme sahiptir. Özellikle büyük hacimli gönderilerde kara yolu ve hava yolu taşımacılığına göre maliyetlerin düşük olması deniz yolu taşımacılığının tercih edilmesinde etkili bir yöntemdir.
Deniz Yolu Taşıma İçin Sıklıkla Kullanılan Limanlar
İstanbul, İzmir, Mersin, İskenderun limanları ithalat ihracat yüklemelerinde en önemli limanlarımızdandır. İstanbul Ambarlı Limanı Türkiye’nin en büyük konteyner limanı olma özelliğini taşır. Kumport Marport ve Mardaş Ambarlı Limanı’nda yer alan limanlardır. İzmir limanı ekipman ve altyapı bakımında gelişmiş limanlarımızdandır. Ayrıca Ro-ro taşımacılığı ile hizmet sunmaktadır.
Deniz Yolu Taşıma Modu
Deniz yolu taşımacılığı son derece ekonomik olması sebebiyle lojistik sektörü için ticari öneme sahip bir taşıma modudur. Büyük hacimli gönderilerin taşınmasında güvenli, pratik, kaliteli, ekonomik kazanımlar sunmaktadır.
Deniz Yolu Taşımacılığında Kullanılan Başlıca Belgeler
- Deniz Konşimentosu B/L (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading)
- ATR Dolaşım Belgesi (Türkiye ile Avrupa sınırları içerisinde dolaşım yaparken, deniz yolu taşımacılığı yapan firmalardan istenilen bir belgedir.)
- EUR Dolaşım Sertifikası
- Menşei Şahadetnamesi
- İlgili gümrük beyannamesi
- İthalat izin belgeleri
- İhracat Yapacaklar için Konsolosluk Faturası (proforma ve ticari fatura da bulunmalıdır.)
ATR Dolaşım Belgesi Hangi Ülkelere Düzenlenir?
- Almanya
- Fransa
- İtalya
- Belçika
- Lüksemburg
- Hollanda
- Danimarka
- İrlanda
- İngiltere
- Yunanistan
- Portekiz
- İspanya
- Romanya
- Bulgaristan
- Avusturya
- Finlandiya
- İsveç
- Polonya
- Çek Cumhuriyeti (Çekya)
- Macaristan
- Estonya
- Slovenya
- Letonya
- Slovakya
- Litvanya
- Malta
- Norveç
- Güney Kıbrıs (bu ülke tarafımızdan tanınmamaktadır bu ülkeye ihracat yapılmamaktadır.)
Deniz Yolu Konşimentosu Nedir?
Taşıyıcı veya gemi acentası tarafından düzenlenip yükünü taşıtan firmaya verilen belgedir. Gönderinin yüklendiğini ve belirlenen şekilde taşınıp varış yerinde alıcısına teslim edileceğini taahhüt eden kıymetli evrak niteliğindedir.
Konşimento, taşıyan ve taşıtana gerektiğinde üçüncü kişilere uygulamada kolaylıklar sağlayacak bazı bilgiler içerir. Bu bilgiler aşağıdaki gibidir.
- Yükleyicinin adı ve unvanı
- Taşıtın (geminin) adı
- Yükün nitelikleri (marka, içerik, ağırlık, hacim vb.)
- Yükleme limanı
- Boşaltma limanı
- Navlun (ödenme yeri ve biçimi)
- Alıcının adı, unvanı
- Konşimento numarası
- Düzenleniş tarihi ve kopya sayısı
- Kaptan ya da acentenin imzası ve tarihi
Deniz Yolu Taşımacılığının Avantajları Nelerdir?
Deniz yolu taşımacılığının diğer taşıma modlarına göre avantajı, büyük tonajlı gönderilerde maliyetler bakımından daha uygun olmasıdır. Bu da ithalat – ihracat yapan firmaların maliyet kalemini azaltarak sürdürülebilirlik sağlamaktadır. Deniz yolu taşımacılık hukuku gelişmiş bir yapıya sahiptir.
Belirli kurallar çerçevesinde organizasyonu kolaylıkla sağlanabilir. Büyük miktarda gönderileri tek seferde taşıma kapasitesine sahiptir. Yakıt tüketimi bakımından en avantajlı ulaşım türüdür. Ayrıca denizyolu taşımacılığı oldukça güvenlidir. Palet, sandık, konteyner gibi ekipmanların dış etmenlere karşı dayanıklı ve uzun ömürlü olması sebebiyle taşıma sürecinin güvenle tamamlanmasını sağlar.
Deniz Yolu Taşımacılığının Dezavantajları Nelerdir?
Deniz yolu taşımacılığının diğer taşıma modlarına göre dezavantajı uzun transit süreleridir. Hava şartlarından çabuk etkilenebilen bir taşıma türüdür.
Deniz Yolu Taşımacılığı Çeşitleri
Tramp Taşımacılık: Kereste, kömür, ham petrol, maden gibi yüklerin geminin tamamına ya da büyük bir bölümüne tek seferde yüklenerek taşınmasına “tramp taşımacılık” denir. Tramp taşımacılık belirli bir zaman ve tarihi olmayan taşımacılık türüdür.
Liner Taşımacılık: Geminin kalkış-varış tarihi, yeri, zamanı belli olan planlı yüklemelerin yapıldığı taşımacılık türüne “liner taşımacılık” denir. Esas olan ürün değil hizmettir. Ro-Ro taşımacılığı bu tür denizyolu taşımacılığına örnek olarak verilebilir.
Deniz Yolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı Nasıl Yapılır?
IMDG-CODE: International Maritime Dangerous Goods (IMDG) Code (Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Maddeler Yönetmeliği) Bu yönetmelik gemilerin ve yüklerinin zarar görmelerini önlemek amacıyla oluşturulan kurallardır. Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından geliştirilmiştir. IMDG kodunun amacı, deniz yoluyla yapılacak tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetlerinin ekonomik, seri, kaliteli, emniyetli bir şekilde taşınmalarını sağlamak ve çevre kirliliğini önlemektir.
Tehlikeli madde taşımacılığı teknoloji ile birlikle çeşitli yöntemler geliştirerek lojistiğe katkı sağlamıştır. Kimyasal, yanıcı, patlayıcı özelliğe sahip yüklerin deniz yolu ile taşınması ilgili yönetmelik ile uygulanabilir hale gelmiştir.
Tehlikeli madde kodları toplamda sekiz sınıfa ayrılmıştır:
- Çeşitli patlayıcı
- Gazlar
- Yanıcı özelliğe sahip çeşitli sıvı maddeler
- Yanıcı özelliğe sahip katı maddeler
- Oksitleyici maddeler ve organik peroksitler
- Toksik ve mikrop bulaştırıcı maddeler
- Radyoaktif maddeler
- Korozif (aşındırıcı) maddeler ve diğer tehlikeli maddeleri kapsayan kod türlerine verilen addır.
Tehlikeli Madde Sınıfları
Deniz yolunda tehlikeli madde taşımacılığı, özellikle limanlardan yüklenen tehlikeli maddelerin tanker ve benzeri deniz araçları ile taşınması olarak tanımlanabilir. Deniz aşırı yüklerin tehlikeli madde taşımacılığı kapsamında taşınması çok dikkat edilmesi gereken bir konudur. Tehlikeli madde sınıfına uygun yüklerin etiketlenmesi buna uygun taşınması gerekmektedir. Denizyolu tehlikeli madde taşımacılığında, tüm sürecin prosedürlere uygun dikkatli bir şekilde yürütülmesi büyük önem taşır.
