Türkiye genelinde pek çok firma tarafından yıllardır kullanılan barter sistemi, alıcı ve satıcıların sorunsuz bir şekilde bir araya gelmesini sağlıyor. Aynı zamanda alıcı ve satıcıların takas işlemlerini gerçekleştirmesinde oldukça önemli bir role sahip. Yani barter şirketleriyle ortak çalışan çoğu firma, ihtiyaçlarını karşılayabilmek için ürünlerini satar.
Bu alışveriş firmaların katıldığı ortak pazarlarda yapılır. Böylece hedef kitleler genişletilir ve yeni müşteriler kazanılır. Kısacası hem kâr elde etmek hem de çeşitli ihtiyaçları karşılamak için oldukça avantajlı bir sistem.
Bu yazımızda, para kullanmadan doğrudan mal veya hizmet alışverişi olan barter sistemi nedir ve nasıl çalışır sorularına yanıt arayacağız. Aynı zamanda bu sistem ile neler yapabileceğinizi detaylıca inceleyeceğiz. Barter sisteminin sunduğu fırsatları ve dinamikleri anlamanız, ticarette yeni kapıları aralamanıza olanak tanır. İşte barter sistemine dair merak edilen her şey! 👇🥳
Barter Nedir?
Kelime anlamı ‘takas’ olan barter, akla gelebilecek sıradan takas işlemlerinden farklı. Çünkü oldukça gelişmiş bir sistemi var. Bu sistem kapsamında en iyi şartlarda pazarlar bulmak, alışverişlerin bu pazarlarda yapılmasını sağlamak için belirli niteliklere sahip olan kurumların ya da kişilerin yararlandığı alışveriş kulübü olarak değerlendiriliyor.
Barter sisteminde bir firma ya da kişi satın aldığı hizmet ve malların bedelini, kendi üretimi olan hizmet ve mallarla ödüyor. Yani kısaca sahip olunan hizmetlere ve mallara karşılık, ihtiyaç haline gelen hizmet ve mallar satın alınır.
Barter firmaları bu işlemlerin tamamından sorumlu oluyor. Yani genellikle alıcı ve satıcılar bir araya gelmiyor. Barter sisteminin popülerleşme süreci ülkelerde yaşanan ekonomik krizlerin artmasıyla başlıyor. Yani piyasada yaşanan nakit sıkıntısı bu anlamda tetikleyici olabiliyor. Nakit sıkıntısı yaşanan alanlarda takas işlemleri başlayabiliyor.
Barter Sistemi Nasıl Çalışır?
Barter sisteminin çalışma prensibi, firmaların satın almakta olduğu hizmetlerin ya da ürünlerin, kendi ürettikleri hizmet ya da ürünlerle geri ödemesi şeklindedir. Burada satılan bir hizmet ya da ürün başka bir ihtiyacı karşılamaya yöneliktir.
Satıcı ve alıcının kolayca bir araya geldiği bu geniş pazar yerinde aracı olarak barter firmaları görev yapar. Birleştirici görevi gören bu sistem kapsamında belirli kurallar ve kriterlerle birlikte tarafların hak ve sorumlulukları belirlenir.
Barter Ödemesi Nasıl Yapılır?
Türkiye genelinde 1990’lı yılların başından beri kullanılan barter sistemiyle özellikle son yıllarda 100’den fazla barter şirketinin faaliyet alanı genişledi. Bu kapsamda barter ödemesi yapmak için izlenen yollar aşağıdaki gibidir:
- Türkiye’de uygulanan barter sistemine göre söz konusu firmalar ortak barter havuzunda bir araya geliyor.
- Bu firmalar, belirli taleplerini ve arz etmek istedikleri ürünlerini sözleşmeli barter şirketlerine bildiriyor.
- Barter Bilgi Bankası aracılığıyla birbirlerinin arz ve taleplerinden haberdar olan firmalar, kendi aralarında ürün ve hizmetlerini nakit kullanmadan takas edebiliyor.
- Bu kapsamda barter şirketlerinin rolü, firmaların ürünlerini satabilmesi ya da çeşitli ihtiyaçlarını karşılayabilmesi amacıyla danışmanlık yapmaktır.
- Türkiye genelinde geniş bir hedef kitleye sahip olamayan sistem, dış ticaretten çok iç ticarette uygulanabiliyor.
Barter Sisteminin Avantajları Nelerdir?
Barter sisteminin en büyük avantajlarından biri nakit para kullanmaya gerek kalmadan alışveriş imkânı sunmasıdır. Buna ek olarak sistemin genel avantajları aşağıdaki gibidir:
- Kendi başına büyük bir pazar olma özelliği taşıyan bu sistem, firmaların hem stoklarını eritmesine hem atıl kapasitesini farklı yöntemlerle satışa çevirmesine imkân sunar.
- Sistem, firmaların nakit tasarrufu sağlamasına katkıda bulunur.
- Barter ortak pazarı sayesinde borçlanan firma ilk etapta stok ürünlerini pazara sürebilir ve bu süreçte geri ödeme yapabilir. Bu anlamda hem stok maliyetleri düşürülür/biter hem de ciro artar. Ayrıca önemli oranda kâr elde edilir.
- Ortak pazar sayesinde yeni müşteriler ve hedef kitle kazanılır.
- Firmalar yaklaşık bir yıl boyunca ücretsiz bir şekilde tanıtım ve reklam yapabilir.
- Tahsil süresi kısalır, bu kapsamda satışını gerçekleştiren firmalar daha önceden sisteme arz edilmiş farklı hizmet ve mallardan alarak anında tahsilat gerçekleştirir.
Neden Barter Sistemi Kullanılır?
Bu sistemin kullanılmasının en büyük nedeni, firmaların sistemi kullandığı oranda nakit tasarrufu sağlaması ve işletme sermayesine yönelik ihtiyaçlarını minimuma indirmesidir. Ortak pazarda yer alan firmalar, bu pazardan gelen güvenilir ve düzenli talepleri karşılamak adına kapasitesini de değerlendirme şansı yakalar.
Barter sistemini kullanarak satış yapan firmalar, satılan ürünlerin bedeli kadar alacaklı sayılır. Dolayısıyla bu alacağını da sistemden hizmet ve ürün alarak tahsil edebilir.
Türk Hukukunda Barter Sistemi
Türk Hukukunda barter sistemiyle alakalı özellikle bir düzenleme ya da kanun yoktur. Bu nedenle barter sözleşmesinde oluşabilecek hukuksuzluk ya da anlaşmazlıklarda, Türk Ticaret Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ya da Türk Medeni Kanunu’nun bazı hükümleri uygun olduğu takdirde geçerlilik gösterir.
