DAP teslim şekli, ithalatçı ve ihracatçı arasında uygulanabilecek popüler yöntemlerden biridir. Sınırlar ve sorumlulukların açıkça ifade edilmesinden dolayı her iki taraf için de oldukça pürüzsüz bir süreç sağlayabilir.
Peki DAP teslim şekli nedir, nasıl uygulanır? Taşıyıcı ve alıcının sorumluluklarından avantaj ve dezavantajların kadar DAP ile alakalı her şey sayfanın devamında!
DAP Teslim Şekli Nedir?
DAP teslim şekli belirlenen yere teslim anlamına gelir. Açılımı ise Delivered at place’dir. Incoterms 2010’da belirlenen teslim şekillerinden biridir. İlgili listede D grubunda yer alır.
DAP gönderim şeklinde sevkiyatın organizasyonu satıcı firma tarafından yürütülür. Yani ihracatçı malı yükleme aşamasından ithalatçının belirlediği terminal ya da taşıma noktasına malı teslim edene kadar sürdür ve nakliye operasyonunu tamamlar.
Bir örnek ile açıklamak gerekirse, taraflar arasında yapılan sözleşmede teslimat şeklinde örneğin “DAP: Londra” yazdığını düşünelim. İhracatçı firmanın lokasyonu ise Ankara olsun.
İhracatçı firma malın Ankara’dan yüklenip Londra’da belirtilen adrese ulaştırılmasına kadar geçen tüm operasyonu alıcının ülkesindeki gümrük ve vergi işlemleri haricinde planlama ve yürütme ile sorumludur.
DAP teslim şeklinin CIP modelinden farkı ise malın alıcının ülkesine ulaştıktan sonraki nakliye süreçlerinin ve ordino ücretinin de satıcıya ait olmasıdır.
DAP Teslim Şekli Nasıl Uygulanır?
DAP gönderim şeklinin, operasyonel süreci Incoterms’e göre 12 aşamada belirtilmiştir. Bu aşamaların 8 tanesi ihracatçıya 4 tanesi alıcıya aittir.
Satıcının DAP gönderim şeklinin uygulama adımları:
- Taşıma türünün seçilmesi.
- Taşınacak malın paketlenmesi.
- Malın yüklenmesi.
- Malın iç taşımasının gerçekleştirilmesi.
- İhracat gümrüğü.
- Yurt dışı için yüklemenin yapılması.
- Taşımanın gerçekleşmesi.
- Malların sigortası.
Alıcının DAP teslim şeklinin uygulama adımları:
- Gelen malı antrepoya boşaltma.
- İthalat gümrüğü.
- İç taşıma.
- Yük teslimi.
Bu noktada alıcının sorumluluğunda dahi olsa ithalat gümrüğü dışındaki tüm masraflar hala ihracatçıya aittir.
DAP Teslim Şeklinde Fiyat Hesaplaması Nasıl Yapılır?
DAP fiyat hesaplaması oldukça fazla kalemi kapsar. DAP fiyatını belirlemek için şu kalemleri hesaplamanız gerek:
- Ürün maliyeti
- Birim kâr
- Paketleme masrafı
- Yükleme maliyeti
- İç nakliye masrafı
- İhracatçı gümrük masrafları
- Sigorta masrafı
- Navlun giderleri
- Alıcının ülkesindeki iç nakliye masrafları
Tüm bunları toplayarak DAP tesliminin fiyat hesaplamasını yapabilirsiniz.
DAP Teslim Şeklinde Alıcı ve Satıcının Sorumlulukları Nelerdir?
DAP teslim şeklinde alıcının ve satıcının çeşitli sorumluluk ve masrafları bulunur. Bu sorumluluk ve masraflar şu şekilde sıralanabilir:
| Operasyon | Masraflar | Riskler |
| Malları, faturayı ve ilgili belgeleri hazırlamak. | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Malları paketleme | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| İhracat lisanslarının yanı sıra ihracat için gümrük formalitelerinden sorumludur. | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Ön taşıma ve teslimat için düzenlemeler yapmak. | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Yükleme ücretlerinin ödenmesi ve sevkiyat öncesi muayene masraflarının karşılanması. | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Ana taşımanın ayarlanması ve yükün belirtilen varış yerine teslim edilmesi. | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Teslimat belgesinin alınması ve saklanması. | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Gecikme veya gecikme ücretlerini üstlenmek. | Satıcıya ait | Alıcıya ait |
| Malın teslim noktasına taşınması | Satıcıya ait | Satıcıya ait |
| Sözleşmeye göre faturayı ödemek. | Alıcıya ait | Alıcıya ait |
| Gelen taşıma aracından varış noktasında malın boşaltılması ve boşaltma maliyetinin karşılanması. | Alıcıya ait | Alıcıya ait |
| İthalat formalitelerinin tamamlanması ve vergilerin ödenmesi. | Alıcıya ait | Alıcıya ait |
| İthalat gümrükleme sevkiyat öncesi muayene ücretlerinin ödenmesi. | Alıcıya ait | Alıcıya ait |
| Nihai varış noktasına doğru taşımanın ayarlanması. | Alıcıya ait | Alıcıya ait |
DAP Teslim Şekli Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
DAP, alıcıya satıcıdan daha fazla kolaylık ve minimum sorumluluk sunar. Bu nedenle, alıcı için nispeten daha avantajlıdır.
DAP’ın önemli bir avantajı, nakliye sürecinde ek masraflar olması durumunda tarafların sorumluluğunu açıkça belirtmesidir. Bu Incoterm’e göre, yükün kendisine tesliminden sonraki tüm risk ve kayıplardan alıcı sorumludur. Öte yandan satıcı, nakliye sürecindeki ek masrafları üstlenir.
DAP, alıcı ve satıcının hak ve sorumluluklarını ortadan kaldırsa da taraflar arasında anlaşmazlığa yol açabilecek senaryolar mevcuttur. Böyle bir senaryo, taşıyıcının gecikmeye maruz kalmasıdır. Demuraj, temel olarak yükü zamanında boşaltmamanın bedelidir. Ve öncelikle ne alıcıdan ne de satıcıdan uygun iznin alınmamasından kaynaklanır.
Böyle bir durumda kusur, uygun ve zamanında izni sağlamayan tarafa aittir. Ancak bazen, farklı ülkelerin yasaları nedeniyle kimin hatası olduğunu belirlemek zor olabilir. Böylesine belirsiz bir durumda, genellikle satıcı, sürveyansın maliyetini üstlenmek zorundadır.
DAP Sigortası Gerekli Midir?
DAP teslim şeklinde sigortalama zorunluluğu yoktur. Bununla birlikte, satıcı en fazla sorumluluk ve yükümlülüğe sahip olduğundan, genellikle malların varış noktasına kadar güvenli bir şekilde taşınması için sigorta yaptırır.
Bir satıcı, yükümlü olduğu nakliyenin sadece bir kısmını karşılayabilir. Ancak uzmanlar, satıcının tam nakliye, yani baştan sona sigorta yaptırmasını tavsiye ediyor.
Ayrıca, alıcı ve satıcıların satış sözleşmesinde sigorta şartlarını ve koşullarını açıkça belirtmeleri ihtilafı önlemek ve dolayısıyla sevkiyatı tehlikeye atmak için önemlidir.
